datingapp

Spiritueel Daten

Ontmoet gelijkgestemde zielen!

Alles over spelt!
31 augustus 2013 
5 min. leestijd

Alles over spelt!

Spelt is een van de oudste en de beste graansoorten. Het wordt ook wel het oergraan genoemd en het is ontzettend goed voor lichaam en geest! Het is dus ook niet zo gek dat spelt weer aan het winnen is aan populariteit.

Om het voordeel van spelt uit te kunnen leggen is het belangrijk om even stil te staan bij de meest gebruikte graansoort: tarwe. De voedingswaarde van tarwe bevindt zich hoofdzakelijk in de kiem en de zemel die bij het malen voor het grootste gedeelte uitgemalen en uitgezeefd worden. Het meellichaam van tarwe bestaat voor het grootste gedeelte uit gluten.

In het meellichaam van de tarwekorrel bevinden zich nauwelijks nog voedingsstoffen, waardoor een tarwe-witbrood eigenlijk waardeloos wordt voor een goede voeding. Daarom is het dus belangrijk om van tarwe altijd de volkorenproducten te gebruiken. Helaas is echter uit onderzoek ook al duidelijk geworden dat tarwevolkoren ook schadelijk kan zijn voor een gevoelige darmwand. Tevens zijn we genetisch er niet op gebouwd op het eten van grote hoeveelheden graan.

Tarwedip

Een van de nadelige aspecten van tarweproducten is dat het in het lichaam een sterke stijging en daarna een sterke daling van de bloedsuikerspiegel veroorzaakt. Eerst heeft men dus heel veel energie, maar plots zakt die energie ook helemaal weg en ervaart men een dip (en de behoefte om te ‘snacken’). Ook heeft tarwe nog eens een verslavende werking in je hersenen. Dat zit ‘m vooral in de gluteneiwitten. Die worden in je maag afgebroken tot polypeptides (eiwitten) en die blijken door de barrières tussen de bloedbaan en de hersenen heen te kunnen. Ze binden zich daar aan dezelfde receptor als waar morfine en opium zich aan binden. Gevolg: een lichte euforie als je je broodje, cracker, etc. op hebt. 

Koolhydraten in tarwe

Omdat de koolhydraten in tarwe bestaan uit lange ketens van simpele glucose moleculen wordt dit in ons lichaam heel snel afgebroken tot simpele glucose moleculen (bloedsuiker). Omdat dit zo snel gebeurt gaat ons bloedsuikergehalte heel sterk omhoog. Als gevolg van insuline wordt overtollig suiker opgeslagen als vet, vooral als buikvet. En buikvet heeft een paar vervelende eigenschappen. Hoe meer buikvet, hoe slechter je lichaam reageert op insuline. Hoe groter de kans op diabetes. Het opslaan van vet gebeurt juist wanneer je vooral veel suiker eet en minder snel na het eten van bijvoorbeeld een omelet waar geen glucose in zit. Dus: als je je al die tijd afvroeg waarom het zoveel moeite kost om af te vallen, dan zou de oorzaak weleens in je lunchboterhammen kunnen zitten.

Gluten in tarwe

De tarwe van nu lijkt nog maar weinig op het oorspronkelijke graan waar het van afstamt. Vooral in de afgelopen 50 jaar sleutelden wetenschappers als een gek aan tarwe om de opbrengsten te verhogen. Via kruisingen, hybridisering en genoverdracht werd de tarwe veredeld zodat het beter bestand was tegen externe invloeden als schimmels en droogte. Met als gevolg dat de huidige tarwesoort (triticum aestivum) 42 chromosomen bevat waar het originele graan (een korn) er maar 14 had, en minstens 1.000 genen verschilt. Sterker nog: het moderne graan zou niet in het wild kunnen overleven zonder extra bemesting en pest-bestrijding. De enzymen, eiwitten en de structuur van tarwe zijn allemaal veranderd door de veredeling, waardoor er nu gluteneiwitten in tarwe zitten die niet in de originele plant zaten.

80% van de eiwitten in de moderne tarwe zijn gluten. Die maken deeg zo elastisch. Vandaar dat juist het percentage gluten bij de veredeling verhoogd is. Maar juist gluten zijn voor de meeste mensen lastig verteerbaar. Steeds meer mensen hebben last van gluten-intolerantie of glutenallergie, maar het grootste deel weet dat niet. Gluten zijn eiwitten die voorkomen in alle granen (o.a. tarwe, rogge, gerst, spelt en kamut). De term gluten omvat twee families van eiwitten, de gliadines en de glutenines. Vooral de gliadines veroorzaken glutenallergie. Gluten beschadigen het  slijmvlies van de darmen, waardoor belangrijke voedingsstoffen niet meer goed opgenomen worden en ongewenste stoffen in de bloedbaan komen )waardoor veel van de allergieën ontstaan).

Spelt versus tarwe

Spelt is een van de oudste graansoorten van de wereld. Het ontstond 9.000 jaar geleden in het Midden-Oosten en werd later naar het westen gehaald. In de moderne tijd verloor spelt steeds meer terrein. Dit komt doordat moderne productiemethoden niet zo goed met spelt om kunnen gaan. Zo wordt het oogsten met een machine bemoeilijkt, omdat de halmen van het graan niet allemaal even hoog zijn. Ook zorgt het pellen van de spelt voor hogere kosten dan dit bij tarwe het geval is.

Het verschil tussen spelt en tarwe zit hem vooral in de toegankelijkheid van de voedzame stoffen. Die zitten bij spelt in de korrel. Bij tarwe zitten de gezonde stoffen in de schil. Bovendien bevat spelt veel meer gezonde voedingsstoffen dan de doorgeteelde tarwe. Bij die doorteelt staat namelijk vooral het verdelen van de graansoort voorop en niet de hogere dosis voedingsstoffen. Veel van de ‘oudere’ (niet-hybride) graanrassen zijn minder veredeld dan de moderne tarwe en bevatten vaak minder gluten, evenals een betere verhouding van eiwit, vet en koolhydraten.

Bij spelt blijven de voedingsstoffen tijdens het maalproces wel behouden. Het bloemlichaam van spelt bevat niet alleen maar gluten, zoals dat wel bij tarwe het geval is. Spelt bestaat uit een geniale mengeling van vitaminen, mineralen, koolhydraten, vetten, evenals een voor een graansoort hoog eiwitaandeel en rijkelijk ballaststoffen. Spelt is erg rijk aan aminozuren, die in het lichaam de productie van vrolijk makende hormonen opwekken.

Gluten in spelt

De gluten die het spelt bevat zijn van een andere samenstelling dan die in tarwe. De speltkorrels hebben een hoog gehalte aan gluten, wat gunstig is voor het bakken van brood. Dit hoge gehalte aan gluten zorgt er overigens wel voor, dat spelt niet geschikt is voor mensen met coeliakie (gluten-intolerantie). Ook mensen met eczeem en darmklachten hebben soms baat bij speltbrood. Veel mensen met een milde tarweallergie kunnen wel tegen spelt, ook al zitten er gluten in. Spelt-gluten worden makkelijker verteerd door fermentatie; zuurdesembrood van spelt is daarom een goed alternatief. In alle recepten waarvoor normaal gesproken tarwe wordt gebruikt, moet dan gewoon spelt worden gebruikt. Overigens is een tarweallergie niet hetzelfde als een glutenallergie. In spelt zitten ook gluten, dus mensen met een glutenallergie kunnen ook geen speltbrood eten. Wel zijn de gluten van spelt anders van samenstelling dan die van tarwe. Daarom is alles dat is gemaakt van spelt gemakkelijker te verteren dan producten die van tarwe zijn gemaakt. Daarnaast zorgt spelt voor een veel gelijkmatiger bloedsuikerspiegel. Daardoor kunnen mensen met diabetes ook veel beter spelt eten dan tarwe.

Daarom is spelt gezond voor de mens

  • Spelt bevat 40% minder fytinezuur dan tarwe, dit zuur belemmert de opname van mineralen wat zeker bij volkorenbrood een probleem is, een ander alternatief is dan zuurdesembrood waarbij zo’n 90% is afgebroken.
  • Spelt bevat meervoudig onverzadigde vetzuren, belangrijke bouwstoffen voor de celwanden en de zenuwen. Daarbij is spelt gemakkelijk verteerbaar en zorgt het voor een goede stoelgang.
  • In tegenstelling tot tarwe bevinden de voedingsstoffen in spelt zich ook in het meellichaam en niet alleen in de kiem en zemel. Daardoor blijven bij spelt de voedingsstoffen tijdens het maalproces wel behouden.
  • Spelt is een graansoort, die op arme grond kan groeien en weinig bemesting nodig heeft. Spelt is ook zeer resistent tegen ziekten.
  • Spelt mist alle technische ‘verbeteringen’, die op tarwe zijn toegepast en bevindt zich nog in de oervorm. Speltkorrels zijn vrij lang en smal en zitten stevig ingepakt in verschillende vliezen (kafjes). De stevige omhulling van de speltkorrel heeft als voordeel dat spelt minder door ziekten wordt aangetast. Bij tarwe laten de kafjes gemakkelijk los, terwijl die van de speltkorrel zeer vast zitten. Daarom moeten ze met een pelmolen afgepeld worden, voordat de speltkorrel gemalen kan worden.
  • Spelt bestaat uit een uitstekende mengeling van vitamines en mineralen (Vitamine B en E, foliumzuur, mangaan, zink, niacine en vooral ijzer, magnesium en fosfor), koolhydraten, vetten, voedingsvezels en een voor een graansoort hoog eiwitaandeel.
  • Spelt bevat alle acht essentiële aminozuren, die in het lichaam de productie van vrolijk makende hormonen activeren en onmisbaar zijn om je goed te voelen.
Kortom: spelt maakt gelukkig!
Eet jij al spelt?
Over de schrijver
"Ik zorg zelf voor mijn gezondheid door zoveel mogelijk biologisch en suikervrij te eten, schoon water te drinken, een balans vinden in werk en ontspanning, te aarden in de natuur en op te laden in de zon. Voedingssupplementen hebben altijd een belangrijke rol gespeeld in mijn leven. Zeker nadat ik de opleiding orthomoleculaire geneeskunde (2011) deed en er achter kwam op welke manieren wij allemaal ziek worden gemaakt. De meeste mensen hebben een te kort aan de meest essentiële voedingsstoffen en zijn belast met toxische stoffen. Ontdek met mijn online programma's en recepten jouw natuurlijke levensstijl!
marlies
Door

marlies

op 18 Mar 2013

elke goede warme bakker in elke stad of dorp verkoopt speltbrood

Anke
Door

Anke

op 01 Sep 2013

Ik woon in een middelgroot dorp en hier is helaas geen natuur winkel of biologische supermarkt. Maar bij de twee bakkers in het dorp verkopen ze wel speltbrood en broodjes en zuurdesembrood. Vraag me wel af, spelt wordt steeds bekender en populairder dus ook daarvoor zullen ze wel weer goedkope productie manieren gaan bedenken en over 10 jaar zal dat ook wel niet meer goed zijn....

Christine
Door

Christine

op 02 Sep 2013

Een beetje AH heeft tegenwoordig ook speltbrood en bij Jumbo kun je OER spelt meel kopen.

Meibloempje
Door

Meibloempje

op 02 Sep 2013

Ik ben zelfs al weer klaar met spelt. Krijg er gedeeltelijk dezelfde reactie op als op tarwe: opgeblazenheid en vraatzucht. Ook speltzuurdesem uit de biowinkel geeft dat resultaat. Het enige wat het voor heeft op tarwe is dat ik geen pijn in mijn gewrichten krijg van spelt.

Dorine
Door

Dorine

op 02 Sep 2013

Een vraagje over tarwe: hoe zit het met die tarwegras-shots die zo mega-gezond zouden zijn? Als dit tarwegras ook afkomt van het soort tarwe dat via kruisingen, hybridisering en genoverdracht tot stand is gekomen, hoe gezond is dit dan werkelijk? Ik heb namelijk ook gezien (in een documentaire) hoe ons imuun-systeem op hol kan slaan door genetisch gemodificeerde gewassen (zoals tarwe, mais en soja). Kortom, iemand enig idee of die tarwegras-shots nu wel of niet een goed idee zijn?

Eva van Zeeland
Door

Eva van Zeeland

op 03 Sep 2013

Heel gezond... lees de voordelen van tarwegras maar; Energie booster Bevalt 90% van alle vitaminen en mineralen die een mens dagelijks nodig heeft Staat gelijk aan 800-900 gram fruit/groente Gemakkelijk te drinken Sterker immuunsysteem en bevordert je algemene gezondheid

Eva van Zeeland
Mariska Hoppens
Door

Mariska Hoppens

op 03 Sep 2013

Leuk artikel, ik maak zelf 'spelt' pannenkoeken :)Gr. Mariska!

Eva van Zeeland
Door

Eva van Zeeland

op 03 Sep 2013

Lekker!

Marianne
Door

Marianne

op 09 Sep 2013

Hier bij de ah verkopen ze het ook. Wel het speltbrood dan kopen waar de sticker 100% spelt opstaat anders is hij vaak gemengd met tarwe.

marion
Door

marion

op 07 Feb 2014

Ik lees dat spelt brood slecht is voor staar? Kan iemand mij zeggen of dat zo is? Want ik heb last van oogglasbloeding en staar kan ik dan beter stoppen met speltbrood eten? gr.marion

peter dijkstra
Door

peter dijkstra

op 13 Jul 2014

Hoe kan het toch dat we eerst onze "spelt" manipuleren, en dan pas in 2014 "uitvinden" dat de gemanipuleerde tarwe tòch niet zo goed is. Dit geld voor vele land- en akkerbouw producten. Heeft iemand nog wel eens echte broccoli gevonden? Er is op de hele wereld nog maar een gemanipuleerde soort voorhanden. Met natuurlijk veel minder goede eigenschappen dan de oude oorsponkele broccoli.

Je darmen en je gezondheid | Buitenspelen Natuurlijk!
Door

Je darmen en je gezondheid | Buitenspelen Natuurlijk!

op 25 Aug 2014

[…] Toch brood met gluten eten? Kies voor spelt of haverbrood. […]

Weet wat je eet: spelt | Werkplaats ELV
Door

Weet wat je eet: spelt | Werkplaats ELV

op 17 Sep 2014

[…] tegen. De ene partij zegt dat een soort van heilig oergraan is dat “goed is voor lichaam en geest“. En de ander roept dat de “jubelverhalen“ over spelt onterecht over elkaar heen […]

Noor
Door

Noor

op 09 Oct 2015

Zelf ben ik inmiddels helemaal om naar het zelf bakken van Speltbroden. Ik heb inmiddels een molen ontdekt waar ik online kan bestellen (scheelt enorm!), maar twijfel of ik biologisch of gewoon speltmeel of speltbloem ga nemen.Als bij spelt geen kunstmest ed wordt gebruikt, wat is dan het voordeel van biologisch???En bij spelt zit de voedingswaarde in de kiem, dus zou bloem net zo goed zijn als volkoren meel? Hoewel ik denk dat volkoren beter is vanwege de vezels. En eventueel toch meer voedingswaarde.Wie kan mij antwoorden??

Rinske
Door

Rinske

op 24 Mar 2016

Ik zit al heel lang met een vraag die ik maar niet beantwoord krijg. Gelden de voordelen alleen voor volkoren spelt of ook voor gewone spelt? Of is gewone spelt ook goed voor je? Alvast bedankt!

Reactie plaatsen

reading

Gratis magazine voor jou!

Schrijf je hieronder in en ontvang Miss Natural magazine binnen een paar minuten in je mailbox. Aanmelden is gratis en je kunt je elk moment weer afmelden. 
gratis magazine