Ben jij tevreden met je uiterlijk?

Onlangs las ik de opmerking dat mensen eerder stoppen met roken omdat ze er rimpels van krijgen dan dat de verhoogde kans op longkanker ze ervan weerhoudt een sigaret op te steken. Ook willen veel mensen afvallen om er beter uit te zien, meer nog dan dat de gezondheid voorop staat. Het uiterlijk lijkt erg belangrijk in deze tijd. Ja, jij en ik willen er graag zo goed mogelijk uitzien.

Maar hoe zit dat nu eigenlijk? Wat speelt er door onze hoofden? Hoe zien we onszelf? Is uiterlijk belangrijker geworden dan vroeger? Belangrijker dan gezondheid? Is het voor iedereen belangrijk? Hoe ver ga je? En voor wie doe je het? Over de psychologie van het uiterlijk…

De psychologie van het uiterlijk

Toen ik ook het boekje ‘Psychologie van het uiterlijk‘ van Liesbeth Woertman tegenkwam, was ik benieuwd wat daar over geschreven zou zijn. Het -niet heel dikke- boekje is een opsomming van onderzoeken en de afgeleide conclusies. Van een aantal heb ik wel eens  eerder gehoord, in kranten en tijdschriften. Het uiterlijk is een thema dat aanspreekt en we willen er graag over lezen… Wat vindt een ander? In het boek komt het allemaal voorbij. De opsommingen vond ik soms wat (te) breed uitgemeten, maar het geeft wel inzicht. Inzicht in ons gedrag, de invloed van anderen, de invloed van onze leeftijdsfase en zeker ook de invloed van de maatschappij en deze tijd met alle mogelijkheden en invloedrijke reclames!

Hoe zie jij jezelf?

Hoe je jezelf ziet is geen neutraal proces, maar sterk verbonden met oordelen. We hebben een beeld van onszelf  wat tijdens het leven opgebouwd wordt in contact met anderen en doordat we onszelf met anderen vergelijken. Als ik zeg: “ik ben mooi”, dan vergelijk ik mijzelf met een normgroep, met wat ‘normaal’ is. Open en onbevangen kijken is heel moeilijk. Dat kan alleen een kind, en soms een volwassene bij écht nieuwe ervaringen. Nu geven de media ons ook nog eens vele gemanipuleerde, ideale beelden. Hoe meer beelden van gemanipuleerde schoonheid we zien, hoe ontevredener we worden. Zelfs het even bladeren in een vrouwentijdschrift in een wachtkamer liet al zien dat deze beelden invloed hadden op het lichaamsbeeld. Kun je nagaan wat al die duizenden beelden die wij op ons netvlies krijgen voor een enorme impact hebben.

Lichaamsbeeld in ontwikkeling

Mensen zijn sociale wezens, een baby heeft aanraking en liefde nodig. Ken je het lied “Every time you touch me, I become a hero” van Diana Ross?  Iedere volwassene herkent die ervaring. Door een eenvoudige aanraking stijg je tot grote hoogte. Aanrakingen maken ons tot wie we zijn, we leren onszelf kennen door de ander. De ander fungeert als spiegel. Zonder spiegel geen zelfbeeld. Daarom is het zo belangrijk om te kiezen aan wie je je wilt spiegelen, met wie je je wilt vergelijken. Lekker in je vel zitten, je soepel bewegen, je eigen lichaam vertrouwen en kennen is een geschenk dat we onze kinderen  kunnen meegeven.

Een klein kind ‘is’ een lichaam: ze ‘wonen’ nog echt in hun lichaam. Ter vergelijking: pubers ‘hebben’ meer een lichaam, terwijl basisschoolkinderen meer een lichaam ‘zijn’. Pubers kunnen behoorlijk tobben over hun uiterlijk en spiegelen in de leeftijdsgroep wordt steeds belangrijker. Door veilige hechting en een basis van soepel bewegen, plezier in het lichaam en positieve blikken van ouders en leeftijdsgenootjes zal het veranderende lichaam zich beter aan kunnen passen.

Het zit in ons hoofd

Hoe wij ons zien, hangt af van hoe wij denken dat anderen ons zien. Ook beïnvloeden emoties sterk hoe we naar onszelf kijken. Zijn we een mooi lichaam of hebben we een mooi lichaam? Op momenten dat we automatisch handelen zijn we vooral een lichaam, bij ziekte en ongemak hebben we een lichaam. Als we ervan uitgaan dat ons lichaam niet slechts een maakbaar ding is, hoe kunnen we dan mooier worden?

Volgens de auteur van ‘Psychologie van het uiterlijk‘, en dit is ook mijn mening, is echte schoonheid alleen te bereiken door ons mooier te voelen. Daarmee zeg ik niet dat we onszelf niet mooier zouden mogen maken. Onszelf mooier maken is echter slechts het halve verhaal. We hebben niet alleen een lichaam… we zijn het ook! We willen bemind worden als geheel.

Mooi is goed?

Tussen mensen leeft onbewust het idee dat we bij het zien van een mooi gezicht en een mooi lichaam ook met een mooi mens te maken hebben. Ook zijn er andere onderzoeken waaruit naar voren komt dat we op basis van het uiterlijk allerlei kenmerken toedichten aan een persoon.  Ons mooi voelen, van binnenuit, heeft echter te maken met ons geliefd voelen en een positief lichaamsbeeld. Een mooi mens is echter niet alleen mooi in uiterlijk, maar ook als persoon.

De meeste mensen zijn niet heel mooi, maar ook niet heel lelijk. Normaal gesproken wil dat zeggen dat de meeste mensen zo zijn. Echter, in deze tijd met gemanipuleerde beelden, technische en financiële mogelijkheden proberen meer mensen de perfectie te bereiken… Zo verschuift de norm, wat ‘normaal’ is. Ook worden we beïnvloed door reclame en mensen in onze omgeving. Als je buurvrouw een ooglidcorrectie heeft gehad, is de kans groot dat je er op zijn minst over gaat nadenken. In het boek van Liesbeth Woertman wordt dan ook gewaarschuwd voor deze ontwikkeling. We ‘zijn’ een lichaam, maar in deze maatschappij ligt de nadruk op ‘hebben’. Zo kunnen we ons lichaam zien als een ding, dat het goed doet of met een gebrek waar we aan kunnen sleutelen.

Positieve invloed

Wat mij het meest heeft aangesproken aan het ‘Psychologie van het uiterlijk’, is dat je je lichaamsbeeld positief kunt beïnvloeden. Dit kun je doen door onder andere minder glossy’s te lezen, en je vooral bewust te zijn van alle gemanipuleerde beelden die je dagelijks ziet. Mooi zijn gaat ook niet altijd gelijk op met je gelukkig voelen. Je kunt anderen helpen in het krijgen van een positief lichaamsbeeld: knuffel je kinderen aan, niet pesten, laat mensen weten hoe mooi je hen vindt, etc. Je bent een lichaam, zorg er dus goed voor!

Wat doe jij om goed in je vel te zitten?