De macht van kalium

Kalium is een mineraal. Men spreekt ook wel over “elektrolyten” als men het heeft over deze deeltjes, mineralen of zouten. De elektrolyten houden de hoeveelheid water en zuurgraad (PH) van het lichaam op peil.

Kalium is verder erg belangrijk voor een goede werking van de spieren en onmisbaar voor het zenuwstelsel. Kalium heeft een rol in de overdracht van zenuwimpulsen (bewegen van spieren, voelen). Ook helpt kalium bij de verwijdering van afvalstoffen uit het lichaam. Bij een hoge bloeddruk kan kaliumrijke voeding helpen. Kalium bevordert het denkvermogen.

Kaliumrijk eten is meestal gezond eten

Het meeste kalium bevindt zich ín de cellen van het lichaam. Ongeveer 2% is maar aanwezig in onze  lichaamsvochten, waaronder ook het bloed. Omdat er zo weinig kalium in het bloed zit hebben kleine veranderingen vaak al grote gevolgen. Te veel of te weinig kalium is levensgevaarlijk omdat dit een shock, ademhalingsmoeilijkheden of hartritmestoornissen kan veroorzaken. Ook bij vochtophopingen (oedemen) kan een kaliumtekort een oorzaak zijn.

De voeding van veel mensen bevat teveel natrium (zout) en te weinig kalium (in groente en fruit). Een goede verhouding is belangrijk voor een goede bloeddruk! Meestal is er wel sprake van genoeg inname, maar ontstaan problemen door gebrekkige uitscheiding. Kaliumrijk eten is meestal gezond eten.

In héél veel levensmiddelen zit kalium, je krijgt het meestal wel genoeg binnen. Tekorten worden wel veroorzaakt door lichamelijke problemen, ziektes en medicijngebruik. Denk aan braken, diarree, (ook bij gebruik van laxeermiddelen), nierproblemen, ontregelde suikerziekte, bij te lage bloedsuiker, bij gebruik van plastabletten, bij gebruik van geneesmiddelen met hormonen (cortisonen, prednison).

Ook bij grote verwondingen of verbrandingen verlies je waardevolle mineralen. Verder kunnen grote geestelijke of lichamelijke inspanningen kaliumtekort geven.

Kalium: minimaal 2000 mg per dag

Teveel kalium is veelal te wijten aan een gebrekkige uitscheiding zoals slechte nierfunctie. Je nieren hebben een belangrijke taak in het in balans houden van de elektrolyten in je lichaamsvocht zoals het bloed.

Men adviseert minimaal 2000 mg kalium per dag. De meeste voedingsmiddelen bevatten kalium zodat onder normale omstandigheden een tekort niet zo snel op zal treden.

Vooral in groene bladgroente, fruit (met name bananen en sinaasappels), mager vlees, volle granen, noten en bonen zit kalium. Asperges zijn zelfs een superfood als het om Kalium gaat! Kalium uit asperges trekt water uit het lichaam en vermindert ook de druk van de hartpomp.

Ouderen, medicijngebruik en ondervoeding

We zijn in de familie onlangs opgeschrikt door de ziekenhuisopname van een tante van mij (bijna 90). Net voordat ze een etentje wilde geven voor die jubileumleeftijd.

Ze was een paar keer spontaan gevallen en  soms wat afwezig. Toch niet helemaal normaal, hoewel het een keer kan gebeuren op die leeftijd… Na de derde keer is ze opgenomen in het ziekenhuis en bleek dat ze een (veel) te laag kaliumgehalte had.

Ze slikte al langer plastabletten en had ook de spanning van haar etentje. Bovendien eet ze niet altijd optimaal, iets wat bij ouderen ook vaker voorkomt.

De eetlust vermindert en de smaak vervlakt. Vaak alleen eten draagt hieraan ook niet bij. Met een infuus om de elektrolyten weer in balans te krijgen knapte ze gelukkig weer op. Het heeft wel een week geduurd en haar veel kracht gekost.

Bloedcontrole soms belangrijk

Onder andere bij patiënten met een nierziekte, mensen met hoge bloeddruk en mensen die diuretica (plastabletten) gebruiken is het belangrijk het bloed regelmatig op kalium te controleren. Dit om problemen aan het hart te voorkomen. In zeldzame gevallen kan door ondervoeding het kaliumgehalte te laag zijn.

Tip: eet gezond en veel groente en fruit, je hoeft dan niet bang te zijn dat je onvoldoende kalium binnenkrijgt. Gebruik je medicijnen, vraag of kijk na wat de invloed is op je mineraalhuishouding.

Nog even over de asperge

Het seizoen is begonnen. Tot 24 juni (Sint Jan) loopt de aspergetijd. Heerlijk en gelijk een nadeel, het seizoen is maar kort. Voordeel is dat je ze met kilo’s tegelijk kunt eten, ze bevatten nauwelijks calorieën. Een portie van 500 gram bevat wel de dagelijkse portie vitamine C, foliumzuur en meer dan de helft van de benodigde vitamine E, B1 en IJzer.

Behalve de aansporing van de nieren zorgen asperges ook voor een goede darmwerking. Ze bevatten ballaststoffen en ook het vocht wat nodig is om ballaststoffen te doen zwellen.  Bij veel klachten waarvoor een dieet nodig is, past de asperge uitstekend! Hij is erg lekker en bevat zoveel vitamines en mineralen waarbij het onmogelijk is om alles te benoemen waar de asperge goed voor is.

Zout hoef je nauwelijks of niet toe te voegen omdat de asperge een heel eigen smaak heeft. Ook de dagen voor de menstruatie worden voor veel vrouwen draaglijker door de asperge. Het foliumzuur, calcium en ijzer in de asperge zijn precies de stoffen waar een zwangere vrouw behoefte aan heeft.

Nierpatiënten moeten wel voorzichtig zijn omdat asperges de nieren tot topprestaties aanzetten. Bij lichte nierklachten kan het helpen. Vraag je arts dan of je asperges mag eten.

Eet jij gezonde kaliumrijke voeding?