Goedemorgen! Met koffie en ontbijtkoek?

Koffie is, op leidingwater na, de meest gedronken drank ter wereld. Veel mensen starten hun dag op met een bakje troost, leut of slobber.

Leuk om te weten! Nederlanders drinken gemiddeld wel zo’n 140 liter koffie per jaar per persoon. Jaarlijks is dat goed voor bijna 7 kilo koffie. Omgerekend is dat zo’n 3 kopjes koffie per dag. In 1990 piekte de consumptie op 8,4 kilo per hoofd van de bevolking.

Ik zelf ben koffie pas lekker gaan vinden en drinken na de lancering van de Senseo in 2001. Daarvoor dronk ik het eigenlijk nooit. De Senseo heeft inmiddels plaats gemaakt voor de Nespresso, maar een echte koffiedrinker ben ik nooit geworden. Voor mij is koffie geen must om in de ochtend mee wakker te worden. Dat doe ik wel met een kop kruidenthee!

Koffie is nog steeds de meest gedronken drank, maar wordt de laatste jaren op de voet gevolgd door het populairder geworden thee. Dat heeft ook met de veranderende bevolkingssamenstelling te maken. Wist je dat de Scandinavische landen de meest fervente koffiedrinkers ter wereld zijn?

Een koffie per dag tegen kanker

Dat koffie verschillende voordelen biedt is bij de meeste wel bekend. Een of meer koppen koffie per dag kunnen bescherming bieden tegen drie vormen van kanker, zelfs bij mensen die roken en drinken. Koffie blijkt een beschermende werking te hebben tegen kanker van de mond, keel en slokdarm. Opmerkelijk; dat effect werkt zelfs onder mensen die juist een verhoogd risico voor die vormen van kanker hebben, zoals sigarettenrokers en zware drinkers!¹

Acrylamide zit ook in koffie en ontbijtkoek

Acrylamide ontstaat in koffie bij het roosteren van de bonen, niet bij het malen of zetten en tot op heden heeft de wetenschap nog geen manier ontdekt om de acrylamide in koffie te verminderen. Lees hier meer over acrylamide.

In 2002 ontdekten Zweedse onderzoekers – min of meer bij toeval – dat er acrylamide zit in gebakken voedsel waar meel en suiker in is verwerkt: chips, frites, koekjes, crackers en brood. Later werd het ook in koffie gevonden. Acrylamide is officieel geclassificeerd als kankerverwekkende stof, op grond van proefdieronderzoek. Het nieuws raasde wereldwijd rond en veroorzaakte ongerustheid. Ook het typisch Nederlandse product ontbijtkoek bleek veel acrylamide te bevatten. Toevallig ontstaan door een ‘ideale’ combinatie van meel, glucose- en fructosestroop en het bakpoeder ammoniumbicarbonaat. Andere gekruide koekjes zijn soms acrylamiderijk. In de periode rond Sinterklaas zijn dat vooral pepernoten, taai taai en speculaas.

Voedingsproducenten verlagen acrylamidegehalten

De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) ontvangt sinds 2007 jaarlijks cijfers over acrylamidegehalten in voedsel van de Europese lidstaten. EFSA vergeleek van 22 lidstaten en Noorwegen de data uit 2009 met Europese gegevens uit voorgaande jaren. Op basis van die vergelijking bleek het gemiddelde acrylamidegehalte in Europa in crackers, ontbijtkoek en kinderbiscuit in 2009 te zijn afgenomen, terwijl in knäckebröd en instant koffie juist een toename werd gemeten. In veel andere producten werd geen significante verandering waargenomen.

In 2009 werden 302 monsters ontbijtkoek geanalyseerd. Dit product bevatte in 2009 gemiddeld 384 µg/kg acrylamide (437 µg/kg in 2008; 425 µg/kg in 2007). Bij dit product is volgens de EFSA sprake van een significante daling (27%). De hoogst gemeten waarde voor het acrylamidegehalte in ontbijtkoek in 2009 was 4095 µg/kg (in 2008 was dat 3307 µg/kg).²

Vroeger had ik altijd ontbijtkoek in huis. Altijd handig een plakje voor tussendoor om de honger te stillen. Sinds ik dit weet haal ik het niet meer in huis. Natuurlijk kun je niet alles elimineren waar acrylamide inzit. De FDA en het Voedingscentrum geven op basis van recente onderzoeken adviezen om de hoeveelheid acrylamide in ons dagelijks eten te beperken. Bekijk hier deze adviezen.

1) Bron: American Journal of Epidemiology, 2008; doi: 10.1093/aje/kwn282
2) Bron: