Klachten bestrijden met voeding - Een introductie in de Ayurveda
Wat hebben droge huid, krakende gewrichten, piekeren en constipatie met elkaar gemeen? En wat betekenen brandend maagzuur, competitiedrang, boosheid en diarree? Vanuit een Westers oogpunt zijn dit volledig op zichzelf staande klachten. Het is zelfs voor de meesten van ons volledig normaal dat we regelmatig last hebben van dit soort klachten. We zien deze klachten in het Westen niet als ernstig, maar eerder als lastig.
We gaan vaak niet eens naar de huisarts, maar kopen bij de drogist een middeltje of drinken een kopje kruidenthee. Of we negeren ze; er is immers niets mis, we moeten niet zo zeuren en gewoon doorgaan.
In de Ayurveda, de Indiase wetenschap van het leven, worden dit soort klachten zeer serieus genomen. De Ayurveda herkent deze als een teken van disbalans in het lichaam. Zodra we deze eerste tekenen van disbalans gaan negeren, kunnen ze uitgroeien tot ernstigere klachten en uiteindelijk tot (chronische) ziekte. Alles in de Ayurvedische levensstijl is dan ook gericht op het herstellen van die balans.
De drie dosha’s
Iedereen is anders, maar toch herkent de Ayurveda een bepaald aantal types, de drie constituties, ook wel dosha’s genoemd. Deze drie dosha’s komen voort uit de vijf elementen vuur, water, lucht, aarde en ether, die in ons allemaal voorkomen. Ieder mens heeft een of twee dominante dosha’s, die bepalend zijn voor het evenwicht in ons lichaam. Lees hieronder welke dosha op jou van toepassing is:
1. Vata dosha (lucht – ether)
Als vata bij je overheerst ben je over het algemeen slank, licht, creatief, speels, geïnspireerd, energiek en enthousiast. Je hebt veel vrienden en houdt van verandering. Op het gebied van gezondheid ben je gevoeliger voor:
- Hoge of juist lage bloeddruk
- Krakende gewrichten
- Blaasontsteking
- Hoofdpijn
- Droge huid
- Slapeloosheid
- Constipatie
- Opgeblazen gevoel
- (Over)vermoeidheid
- Lage rugklachten
- Slecht tegen kou en droogte kunnen
- Voedselallergieën vooral voor tarwe en zuivel
2. Pitta dosha (vuur)
Een overheersende pitta dosha kenmerkt zich door ambitie, passie, intensiteit. Als pitta-mens ben je vaak een goede leider en een uitstekende manager. Je bent georganiseerd, doelgericht, zelfverzekerd, gedisciplineerd, intelligent, moedig en dapper. Als je gezondheidsproblemen hebt, zijn dat meestal:
- Maagproblemen
- Opvliegers
- Psoriasis
- Ontstekingen
- Brandend maagzuur
- Diarree
- Keelpijn
- Grote honger en dorst
- Slechte adem
- Aambeien
- Bloeddoorlopen ogen
- Niet tegen hitte kunnen
3. Kapha dosha (aarde – water)
Ben je voornamelijk kapha, dan ben je robuust, standvastig, liefdevol, makkelijk in de omgang, kalm, aardig en een echte vredestichter. Kapha dosha in disbalans betekent dat je gevoelig bent voor de volgende klachten:
- Obesitas
- Diabetes
- Verkoudheid en griep
- Schimmelinfecties
- Anorexia en boulimia
- Lymfeverstoringen
- Overmatig slapen
- Vocht vasthouden
- Allergieën
- Niet tegen kou en vocht kunnen
- Astma
- Trage schildklierwerking
Disbalans in dosha’s
Disbalans kan ontstaan door verschillende omstandigheden. Stress in de breedste zin van het woord, seizoenswisselingen maar zeker ook ongezonde voeding zijn vaak de boosdoeners. Voeding is een medicijn, dat ons sterker of juist zieker kan maken. Naast wat we in het Westen al weten over gezond eten en natuurvoeding, heeft deze Oosterse wetenschap een mooie kijk op onze maaltijd.
Voeding volgende de Ayurveda
Hieronder de meest elementaire regels in de Ayurveda wat voeding betreft:
- Eet dagelijks op regelmatige tijden drie verse maaltijden.
- De lunch is de grootste maaltijd van de dag; het ontbijt het kleinste.
- Drink regelmatig warm water om je temperatuur en vocht op peil te houden.
- Eet bij voorkeur warm eten, altijd vers, uit eigen streek, gekookt.
- Eet vooral voedsel dat je dominante dosha kalmeert (meer hierover kun je bijvoorbeeld vinden in diverse kookboeken over Ayurveda).
- Drink geen alcohol en zo min mogelijk koffie.
- Laat in iedere maaltijd de zes smaken terugkomen: zoet, zuur, zout, bitter, scherp, samentrekkend (wrang)
- Bereid en eet je maaltijd met liefde en aandacht.
Zie Ayurveda als een goede aanvulling op onze Westerse kijk op gezond, puur en natuurlijk eten en neem de Oosterse zienswijze tot je als een overweging die veel goeds kan brengen. Voorkomen van ziekte en het behouden van vitaliteit is niet aan Oost of West gebonden.
