Stevia, de natuurlijke zoetstof
Niet nieuw, maar wel minder bekend alternatief voor suiker is Stevia. Stevia Rebaudiana Bertoni, zoals de kruidachtige plant voluit heet, komt oorspronkelijk uit Paraguay.
De geschiedenis van Stevia
De Guarani-indianen gebruiken stevia al 1500 jaar om hun kruidenthee en voedsel te zoeten. In de zestiende eeuw maakten de Spaanse veroveraars als eerste Europeanen kennis met het zoete kruid. Pas aan het eind van de negentiende eeuw raakte de westerse wereld serieus geïnteresseerd en begon de wereldwijde opmars van stevia.
In Japan is men in de jaren ’60 begonnen Stevia toe te passen als alternatief voor suiker. Inmiddels beheerst Stevia de helft van de Japanse markt voor zoetstoffen en is de suikerconsumptie gestaag afgenomen. Hoewel allerlei andere factoren, zoals voeding en levensstijl, ook een rol spelen, is het aantal obesitaspatienten in Japan slechts 3 procent en heeft slechts 7 procent van de Japanners diabetes.
Positieve gezondheidseffecten
In Europa was Stevia tot 2012 niet vrij verkrijgbaar als voedingsmiddel, omdat de veiligheid niet bewezen zou zijn. Recente onderzoeken hebben echter niet alleen de veiligheid wetenschappelijk aangetoond, maar zelfs allerlei positieve gezondheidseffecten bewezen. Zo blijkt Stevia goed te zijn tegen tandplaque en heeft het een vochtinbrengende werking voor de huid. Geen wonder dus dat steeds meer mensen het eeuwenoude product gaan gebruiken. Het is tegenwoordig in webshops als voedingssupplement ruimschoots te koop en het plantje is in het voorjaar in sommige tuincentra te vinden onder de naam ‘honingkruid’.
De suikerindustrie
Suiker is niet goed voor ons, daarvan is iedereen zich tegenwoordig wel bewust. Helaas zijn we zo gewend aan zoet dat we moeilijk zonder kunnen. Kunstmatige zoetstoffen als aspartaam lijken een uitkomst te bieden waar het calorieën betreft, maar zijn dat zeker niet vanwege negatieve gezondheidseffecten.
Hoe groot is eigenlijk de suikerindustrie in Nederland? Ik lees op de website suikerinfo.nl dat Suiker Unie Nederlands grootste producent van kristalsuiker en suikerspecialiteiten is. De onderneming is in hoofdzaak actief in Nederland en in een aantal andere landen van de Europese Unie. Suiker Unie produceert in de fabrieken in Dinteloord en Groningen 872.000 ton suiker uit 5,3 miljoen ton suikerbieten afkomstig van 82.200 hectare.
Verder wordt de suiker in de fabrieken in Roosendaal en Puttershoek verwerkt tot specialiteiten voor de consumenten en de levensmiddelenindustrie. Suikerunie is ook eigenaar van een alcoholfabriek: Koninklijke Nedalco. Deze fabriek distilleert alcohol uit onder meer de melasse die bij de suikerproductie ontstaat. Suikerunie is er volgens mij niets bij gebaat als stevia volop verkrijgbaar is en consumenten hiernaar gaan vragen bij de producenten van levensmiddelen.
Smaak van stevia
De zoete smaak zit in de bladeren van de plant. Een blad van goede kwaliteit is naar schatting 30 tot 45 maal zoeter dan suiker of sacharose. Het steviablad dankt haar zoete smaak aan de glycosiden. Dit zijn plantaardige stoffen met een suikerachtige component. Naast verse steviabladeren zijn gedroogde bladeren en ruw stevia-extract te gebruiken als zoetstof. Ook bestaat er geraffineerd stevia-extract maar dan is het niet natuurlijk meer.
Het probleem is dat wij gewend zijn om zoet te eten. Er zit zo veel suiker in alles wat we binnenkrijgen, dat we er aan verslaafd zijn geraakt. Het plantje stevia rebaudiana biedt mogelijk uitkomst: het is de bron van een koolhydraatloze zoetstof zonder calorieën die bijna driehonderd keer zoeter is dan suiker. Dit kwetsbare plantje wordt in Paraguay en omstreken al eeuwen gebruikt in voedsel en medicijnen.
De echte zoetekauwen onder ons klinkt het als muziek in de oren: stevia is het perfecte alternatief voor suiker en kunstmatige zoetstoffen als aspartaam. Het zou zelfs gezond voor ons zijn, doordat het hoge bloeddruk en een hoog bloedsuikergehalte kan verlagen, het immuunsysteem kan versterken en het zou ook nog eens ontstekingsremmend zijn.
Het ziet er dus naar uit dat wij nog veel van stevia zullen horen. Als we de gunstige effecten voor diabetici en het veiligheidsprofiel vergelijken met zoetstoffen als aspartaam, dan is dat alleen maar goed.
Tip: In de Miss Natural Shop kun je Stevia vinden!
