Tarwe en gluten - wat doen ze met je?

Eva van Zeeland
26 mei 2014

Tarwe is door de eeuwen zo gemanipuleerd dat het rendament op de vierkante meter hoger is dan 100 jaar geleden. Zo wordt het economisch aantrekkelijk, het groeit beter, de productie is winstgevender. Maar of het nu gezonder is geworden daar heb ik zo mijn twijfels over.

Het is ons altijd voorgehouden dat tarwe gezond is, maar de laatste tijd horen we steeds meer negatieve aspecten van de gluten die in de tarwe voorkomen. In producten als brood, ontbijtgranen, pannenkoeken, koek, pasta, noodles en alle verwerkte en bewerkte voedingsmiddelen zit tarwe. Niet iedereen kan tegen tarwe of gluten, die in tarwe zitten. Ze worden er letterlijk ziek van.

Tarweallergie

Zo zijn er mensen die allergisch zijn voor tarwe. Het lichaam reageert vijandig op een eiwit in tarwe, er komt een immunologische reactie in het lichaam op gang. Vaak voorkomende klachten voor tarweallergie zijn:

  • loopneus, verstopte neus (allergische rhinitis)
  • tranende of jeukende ogen
  • astmatische klachten
  • eczeem (atopische dermatitis)
  • galbulten (urticaria)
  • roodheid van de huid, eczeem (atopische dermatitis)
  • angioedeem, opzwelling, met name rond de ogen en bij de onderbenen en voeten

Coeliakie

Coeliakie is een aandoening van de dunne darm die het gevolg is van intolerantie voor gluten. Daarbij beschadigen gluten in de voeding het slijmvlies van de dunne darm zodanig, dat deze niet meer optimaal werkt. In een gezonde darm zorgen de darmvlokken ervoor dat voedingsstoffen uit de voeding goed worden opgenomen door het lichaam. Bij coeliakie zijn de darmvlokken beschadigd en soms geheel verdwenen. De meest voorkomende klachten bij Coeliakie zijn:

  • Aanhoudende diarree
  • Stinkende, vettige ontlasting
  • Een opgezette buik
  • Buikpijn
  • Overgeven
  • Verminderde eetlust
  • Soms komt juist verstopping voor

Op den duur kan de darmwand zo ernstig beschadigd raken, waardoor er problemen kunnen ontstaan met de opname van voedingsstoffen. Dit kan klachten veroorzaken als:

  • Gewichtsverlies en ondergewicht
  • Bloedarmoede
  • Vermoeidheid
  • Depressiviteit en/of veel huilen
  • Te geringe lengte groei
  • Te late pubertijd
  • Onvruchtbaarheid
  • Humeurigheid
  • Algeheel gevoel van ziek zijn
  • Botontkalking

Broodbuik

We weten meestal niet beter dat we goed bezig zijn als we de kinderen en onszelf een volkoren boterham voorschotelen, we doen er dan nog eens een gezond plakje beleg op. Maar weten we eigenlijk wel wat tarwe met ons doet? Ze maken dik en zijn ongezond. Wie heeft er niet die ‘vreet neiging’ als we een sneetje heel vers brood eten met bijvoorbeeld aardbeien? Nou, ik stop dan niet met 1 snee. Ik vind dit zo lekker dat ik rustig 3 of 4 sneetjes eet, ik raak niet vol. Tarwe en alle voeding waarin het wordt verwerkt is eigenlijk net zoiets als drugs, zegt William Davis, auteur van het boek ‘Broodbuik‘. Hij noemt tarwe zelfs een ‘superkoolhydraat’. “Tarwe verhoogt in sterke mate de bloedsuikerspiegel. Zelfs meer dan tafelsuiker of sucrose. De gluten – het hoofdeiwit van tarwe – in tarwe, maar ook in andere granen zoals kamut, spelt, rogge, gerst of bulgur, zijn verslavend en maken ons dik.”

Steeds meer mensen gaan glutenvrij eten en voelen zich al snel fitter, gezonder en vallen makkelijker af. Verder zijn er producten waarvan je niet verwacht dat het tarwe of glutenbevattende granen in voorkomen. Dit zijn onder andere energierepen, bier, marinades, sauzen, ijs, vleeswaren, saladedressings en nog vele andere. Kijk daarom altijd goed op de etiketten voordat je iets koopt. Ook borrelnootjes die in een krokant korstje hebben bevatten tarwe of gluten bevattende granen. Ga altijd voor eerlijke en onbewerkte voedingsmiddelen, dit zijn alle groenten en fruit, zuivelproducten, vis , vlees, noten, zaden, peulvruchten. En bak, kook zelf je lekkere pasta’s, brood en dergelijken van tarwevrije voedingsmiddelen. Deze zijn tegenwoordig in veel grote supermarkten te koop en anders in de natuurwinkel of via het internet verkrijgbaar. Granen zonder gluten zijn onder andere: rijstmeel, sojameel, boekweitmeel, johannesbroodmeel, teffmeel en quinoameel.

Tips voor een glutenvrij leven

In Nederland wordt brood meestal van tarwe gemaakt. De warme bakker voegt hier vaak teveel bakkersgist aan toe. Het brood uit de supermarkt bevat de toevoegingen zoals rijsmiddelen, glans- geur en smaakmiddelen en broodverbeteraar (om het langer vers te houden). Denk eens aan de weekendbollen van een bekende supermarkt. Je koopt ze op zaterdag en woensdag zijn ze nog vers!

Enkele tips om glutenvrij door het leven te gaan:

  1. Van rijstmeel kun je glutenvrije cake bakken, maar die wordt vaak wat droog. Met een appeltje erdoor wordt hij sappiger. Maar ook lekkere gedroogde pruimen, dadels en noten door de cake geeft de cake net dat sappige eraan zodat hij overheerlijk smaakt.
  2. Paneermeel kun je maken van een mislukt glutenvrij brood of met sneetjes die over zijn. Rooster de sneetjes in een voorverwarmde oven op 220 graden. Maal de afgekoelde toast door een keukenmachine en je hebt paneermeel. Voeg hier kruiden aan toe en je kunt je visje lekker bakken met een kruidenkorst.
  3. Wordt er in een recept eieren gebruikt, klop de eieren dan apart goed luchtig en voeg het als laatste aan je beslag. Dit zorgt voor meer lucht in de cake of pannenkoeken en deze wordt daardoor minder droog.
  4. Sommige zakjes kant en klare geraspte kaas kunnen tarwe bevatten, dit om het plakken en klonteren tegen te gaan, dus rasp altijd zelf je kaas.
  5. Er zijn diverse glutenvrije bakmixen te koop. Wees eens creatief, doe er eens noten en rozijnen door, of superfood. Maar ook knoflook, Italiaanse kruiden en zongedroogde tomaatjes zijn lekker om er doorheen te doen.
  6. Maak zelf je ontbijtgranen, met havervlokken, rozijnen, noten, diverse gedroogd fruit. Wil je cruesli? Neem dan een koekenpan en rooster de noten en havervlokken in de pan en schep er een lepel honing bij. Blijf roeren tot alle honing goed verdeeld is, laat de vlokken en noten afkoelen en doe ze bij de gedroogde vruchten.

Wil je meer weten over voeding en allergieën en intoleranties, dan is dit echt een fantastisch filmpje om te kijken! Zo zie je het belang van natuurlijk, ongemanipuleerd eten!

Recept: Koekenpanbrood

Heb je geen oven of broodbakmachine, bak dan eens een brood in de koekenpan!

Dit heb je nodig:

  • 75 gram rijstmeel
  • 75 gram boekweitmeel
  • 75 gram maismeel
  • 1 eetlepel (wijnsteen) bakpoeder
  • 3 eetlepel zaden en pitten
  • Mespuntje zout
  • 1 eetlepel kruiden (Provinciaalse, Italiaanse of andere)
  • 1 1/2 eetlepel olie of kokosvet
  • 1 ei
  • 100 – 150 ml water

Zo maak je het brood:

  1. Meng al het meel en bakpoeder door elkaar.
  2. Klop het ei luchtig.
  3. Doe er het water en het meel bij en klop het tot een glad en dik beslag.
  4. Voeg nu de zaden en pitten toe en roer het beslag nog eens goed.
  5. Verhit de olie/kokosvet in een koekenpan op een laag vuur.
  6. Schep het beslag in de pan en bak het brood ongeveer 10 minuten.
  7. Keer het brood om met behulp van een bord, en bak de andere kant nog eens 5 minuten.
  8. Het brood moet een mooi kleurtje krijgen en nog enigszins veren als je erop drukt.

Variatie tips:

  • Voeg eens chocoladesnippers bij het beslag.
  • Of doe er krenten, rozijnen en gedroogd fruit bij.
  • Maar ook stukjes kaas, zongedroogde tomaten, of Italiaanse kruiden is erg lekker.
  • Appeltjes, kaneel en rozijnen vinden de kinderen vaak lekker.

Zo zijn er vele variaties mogelijk, dus wees creatief in de keuken!

Doe mee met deWeek zonder Tarwe

De Week zonder Tarwe is voor iedereen die meer wil weten over de voordelen van leven zonder tarwe en glutenvrij eten. Wil je weten wat tarwe kan doen met je lichaam, waarom niet iedereen even goed reageert op tarwe, waarom tarwe dik maakt, en wat lekkere en gezonde broodvervangers zijn? Of ben je op zoek naar lekkere tarwevrije recepten? Dan is de Week zonder Tarwe zeker iets voor jou! Doe mee met de week zonder tarwe via deze link. 

Eet jij al tarwe- of glutenvrij?