Wat is macrobiotisch eten nu precies?

Macrobiotisch eten. Je hoort er nog steeds regelmatig over en vrijwel iedereen weet dat het een manier van eten is die onder de noemer ‘gezond’ valt. Maar wat is macrobiotisch eten nu eigenlijk precies?

Ik heb een paar macrobiotische kookboeken in de kast staan en die zijn erg interessant om te lezen. Er staan niet alleen recepten in, maar ook veel informatie over de macrobiotische levensstijl. Die werd in de jaren ’50 geïntroduceerd door de Japanner George Oshawa. In het kort komt het er bij macrobiotiek op neer dat je met je leef- en eetpatroon de energieën yin en yang in balans houdt.

Evenwichtig eten

Hoe weet je nu wat evenwichtig eten is? Macrobioten leggen alle voedingsmiddelen langs een schaal van yin en yang. Aan het ‘yang uiteinde’ liggen bijvoorbeeld vlees, eieren en vaste zuivelproducten. Extreem ‘yin’ zijn: zachte zuivelproducten, tropisch fruit, suiker, koffie en alcohol. Daartussen ligt evenwichtiger voedsel, en dat is geschikt om elke dag te eten. Het zijn volle granen, bonen, groenten, zeewier, zaden, noten en fruit uit eigen omgeving. Die worden in een macrobiotisch eetpatroon als volgt verdeeld:

• 50-60% granen en graanproducten
• 20-25% groenten
• 12% peulvruchten en zeewier
• 6% soep
• 7% andere producten

Dierlijke producten –vlees, eieren en zuivel- worden niet gegeten. In een van mijn kookboeken komen recepten voor witte vis en schaaldieren voor, maar dan als bijgerecht voor personen met een goede gezondheid en er wordt geadviseerd dit niet vaker dan twee of drie keer per week te eten. Verder dienen de voedingsmiddelen biologisch geproduceerd te zijn en is het tevens belangrijk dat je groenten en fruit eet uit de eigen omgeving.

Gekookte volle granen worden gezien als het ideale voedsel. Daarvan is bruine rijst het meest evenwichtig. Brood wordt wel gegeten, maar bij voorkeur zuurdesembrood, en dan bij of na de maaltijd. Lunchen of snacken doe je bijvoorbeeld met een rijstbal.

Harmonie in je omgeving

Met alleen deze ingrediënten en de verdeling ben je er nog niet. Evenwicht geldt ook voor je eigen gesteldheid en de omgeving. Harmonie tussen lichaam en geest, mens en natuur. Zo staat er in een van de kookboeken: “In een verzorgde keuken kun je evenwichtiger de maaltijden bereiden. Als het er chaotisch is, zullen de maaltijden dit ook worden, wat overgaat op je gezin. Als je zenuwachtig bent, dan is het ook beter om geen maaltijden te bereiden, daar je eigen gesteldheid overgaat op je gezin en je dus iedereen zenuwachtig maakt door de vibraties, die je in het eten brengt. “

Een houtfornuis is ideaal als energiebron, maar gas is ook geaccepteerd bij macrobiotisch eten. Elektrisch koken en de magnetron worden afgeraden, omdat de energie in het voedsel daardoor wordt verstoord. Kookgerei is idealiter van natuurlijke materialen als gietijzer, aardewerk en roestvrij staal. Aluminium pannen worden afgeraden, omdat dit een zacht metaal is, waarvan bij het koken deeltjes in het eten terecht kunnen komen.

Macrobiotisch koken met de seizoenen

Ook met de seizoenen hou je rekening in het macrobiotische dieet. Zo kun je in de zomer meer fruit gebruiken dan in de winter, omdat vruchten meer yin zijn en de zomer meer yang is. “Heet weer doet ons verkoelend voedsel klaarmaken en we voelen ons van nature aangetrokken tot de energie van groenten als komkommer, watermeloen en courgette om af te koelen. Daarentegen hebben stoofschotels en soepen met wortelgroenten een verwarmend effect in de winter.”

Overstappen naar macrobiotisch eten

Overschakelen op een macrobiotisch eetpatroon doe je niet van de ene op de andere dag. Je kunt het beste geleidelijk wat macrobiotische elementen toevoegen en je oude voedingsmiddelen stapsgewijs verminderen. Een kookboek geeft inspiratie en houvast, al is het idee wel dat je leert koken op je eigen intuïtie.

Andere richtlijnen zijn:

• Iedere hap heel goed kauwen, omdat je lichaam het voedsel dan het beste kan opnemen;
• Tussen de drie maaltijden per dag niet eten, om je spijsvertering rust te gunnen;
• Drie uur voor het slapen gaan niet meer eten, omdat dit een extra belasting is voor je ingewanden en nieren;
• Een moment van dankbaarheid nemen bij iedere maaltijd.

Meer lezen over macrobiotisch eten

Zoek je nog meer informatie of cursussen, kijk dan eens op de website van het Kushi Instituut in Amsterdam. Erg leesbaar is het boek ‘Halfgaar met Herr Seele’, van de Vlaamse striptekenaar Herr Seele. De website van het merk Lima (verkrijgbaar bij o.a. Ekoplaza) is ook erg informatief.

Andere bronnen die ik heb geraadpleegd voor dit artikel, zijn:

• ‘Kookboek voor natuurvoeding en makrobiotiek’ – Elza van der Seelen, Annette Gevaart, Bea Baertsoen
• ‘Komplete gids voor de Makrobiotische keuken’ – Aveline Kushi en Alex Jack
• ‘Een hulp bij het Makrobioties koken’ – Karina van der Pol
• Wikipedia

Is macrobiotisch eten iets voor jou?