Zo bescherm je jezelf tegen hormoonverstorende stoffen

Eva van Zeeland
11 juni 2015

Gister was de uitzending van Zembla over hormoonverstorende stoffen en waarom je deze beter zou kunnen vermijden. Een zeer interessante uitzending die niet alleen van belang is voor iedereen die zwanger wil worden, zwanger is, borstvoeding geeft of jonge kinderen heeft. De adviezen gelden voor iedereen!

In voedsel uit blik, op bespoten groente en fruit, in het plastic speelgoed, in gezichtcrèmes, in veel van deze producten zitten hormoonverstorende stoffen. Chemische stoffen die volgens wetenschappers schadelijk zijn voor kwetsbare groepen zoals jonge kinderen of de foetus in de buik van zwangere vrouwen. Deze stoffen brengen het hormoonsysteem in de war waardoor kinderen later vruchtbaarheidsproblemen krijgen. Ook borstkanker, zaadbalkanker en bepaalde stofwisselingsziektes worden hiermee in verband gebracht.

De Nederlandse overheid neemt geen maatregelingen

In december 2013 toonde Zembla aan dat zwangere vrouwen in Nederland niet voorgelicht worden over de risico’s van deze stoffen. De Deense overheid doet dat wel. Experts riepen in de uitzending op dat de Nederlandse overheid maatregelen moet nemen. De minister kondigde na de uitzending aan te kijken of de informatie aan zwangeren voldoende is. Maar nu, anderhalf jaar later, komt het woord hormoonverstorende stof nog steeds niet voor in de voorlichtingsfolder. Waarom niet?

Wetenschappers worden er moedeloos van. Volgens hen draait alles om de economische belangen van de Europese industrie. Want om hormoonverstoorders uit alle producten te halen kost miljarden. Daarom beginnen toxicologen en artsen een tegenoffensief en maken de balans op voor onze volksgezondheid. Ze berekenen wat het kost om ziektes te behandelen waarvoor men nu duidelijke aanwijzingen heeft dat een deel ervan veroorzaakt wordt door hormoonverstoorders. Met schokkende conclusies. Zembla onderzocht de gevolgen van het uitblijven van goede voorlichting en waarom de overheid nog steeds geen maatregelen neemt tegen hormoonverstoorders.

De uitzending van Zembla over hormoonverstorende stoffen

Zwanger? Bescherm je kind tegen hormoonverstoorders!

Omdat het ongeboren kind extra kwetsbaar is en de wetgeving helaas niet toereikend, is het noodzakelijk zwangere vrouwen hierover te informeren om blootstelling zoveel mogelijk te beperken. De website van Een Veilig Nest biedt veel informatie aan over hormoonverstorende stoffen (EDCs). Ook in de onderstaande video vind je een overzicht van alle informatie omtrent hormoonverstoorders. Want wat zijn hormoonverstoorders nu eigenlijk en wat doen ze in je lichaam?

Vermijd deze 7 hormoonverstorende stoffen (EDC’s):

Welke toxische stoffen verstoren jou? Hier de lijst met te vermijden hormoonverstorende stoffen!

1. Bisfenol A (BPA)

Bisfenol A (BPA) is een hoofdbestanddeel bij de vervaardiging van polycarbonaat kunststof, Epoxys en epoxyharsen. Zit in plastics, zuigflessen en fopspenen, voedselverpakking (zowel in plastic als in binnencoating van conservenblikken), magnetronmaaltijdverpakkingen gemaakt van polycarbonaat, plastic gebruiksvoorwerpen, plastic vershoudfolie (van pvc), computers, cd’s, thermisch papier (kassabonnen), gerecycled papieren handdoeken en wc-papier, medische hulpmiddelen, tandheelkundige composietvullingen, lijmen, lakken, nagellakken.

2. Ftalaten

Ftalaten worden gebruikt als weekmakers voor kunststoffen. Zit in PVC-vloeren, kunststof tegels, tapijt met kunststof onderlaag, vinylbehang, douchegordijnen,(kunst)lederen meubels en tassen, PVC voedselverpakkingen, elektrische kabels, lijmen, verven, verf(printen), schoonmaakmiddelen, gecoate weefsels, medische producten ( zoals handschoenen en infuusslangen), cosmetica, textiel (waterbestendig kleding, plastic klompen), speelgoed (zoals plastic poppen, waterspeelgoed, kinderbadjes, zwemvleugels, luchtbedden). In de EU zijn de ftalaten DEHP, DBP en BBP verboden in speelgoed. In speelgoed voor kinderen tot drie jaar oud zijn ook DINP, DIDP en DNOP verboden. WECF ijvert voor verbod van EDCs in speelgoed en  etikettering van schadelijke stoffen in speelgoed.

3. Organotinverbindingen

Organotinverbindingen (ook milieugevaarlijk, kankerverwekkend en giftig voor het immuunsysteem) worden gebruikt als conserveermiddel, stabilisatoren en biociden. Zit in PVC-producten (handschoenen, slipppers, verpakking), PVC bedrukking van textiel, verf voor schepen, als desinfectiemiddel, tributyltinhydride (TBT): voor het coaten van textiel. In PVC vloeren en vloercoatings, en coatings voor bakplaten en bakpapier.

4. Nonylfenolen

Nonylfenolen (ook giftig, bijtend en milieugevaarlijk) zijn verboden in de EU in concentraties van meer dan 0,1%. Volgens veel onderzoekers is er voor kinderen en zwangere vrouwen geen veilige grenswaarde. Zit in huishoudelijke schoonmaakmiddelen, cosmetica, textiel en kleding, voedselverpakkingen, speelgoed of vloerbedekking, ontsmettingsmiddelen, PVC folie transparanten, als emulgator in pesticiden en muurverf.

5. Octylfenol

Octylfenol (4-tert-octylfenol) is in 2011 toegevoegd aan de lijst van zeer ernstige zorgstoffen (Mededelingsplicht voor de fabrikant!) Toepassing: de vervaardiging van verf, lijm en banden.

6. Parabenen

Parabenen zijn conserveringsmiddelen, beschermen tegen aantasting van schimmels en bacteriën. Butyl-en propylparabenen versterken de werking van het vrouwelijk hormoon Oestrogeen (feminisering van het lichaam) en kan ook leiden tot contactallergieën. Zit in veel verzorgingsproducten, geneesmiddelen, voedsel, tabak en schoenpoets. Schadelijke parabenen in cosmetische producten zijn calledbutylparaben, propylparaben, in levensmiddelen en tabaksproducten zijn methyl-, ethyl parabenen en zijn zouten (E214, E215, E216, E217, E218, E219) helaas nog steeds toegestaan. Kies voor natuurlijke huidverzorgingsproducten.

7. Syntheitsche UV-filters

Synthetische UV-filters, zoals Benzofenon-3 (oxybenzon), 3-benzylideen kamfer, 4 methylbenzylideen kamfer (4-MBC), 4,4-Dihydoxybenzofenon, benzofenon, ethylhexylmethoxycinnamaat hebben een hormoonverstorende werking. Kies voor natuurlijke zonbescherming.

Schadelijke stoffen in voedsel en voedselverpakkingen

Schadelijke stoffen in voedingsmiddelen zijn doorgaans residuen van bestrijdingsmiddelen van groenten en fruit, zoals dithiocarbamaten en vinclozolin. Daarnaast kan ook Bisfenol A (BPA) vanuit plastic voedselverpakkingen in het voedsel komen. Ondanks de toegenomen onrust en bezorgdheid, wordt BPA nog steeds gebruikt in veel kunststof producten. Om baby’s te beschermen, zijn babyflessen die polycarbonaat (bevat BPA) bevatten verboden voor de Europese markt. Andere EDC’s die in voeding kunnen voorkomen zijn de conserveringsmiddelen propylparabeen (E216), galaten (Propylgallaat(E310), Octylgallaat (E311), Dodecylgallaat (E312), antioxidanten (tBHQ ( tert-Butylhydrochinon, E319), BHA ( Butylhydroxyanisol, E320), BHT (Butylhydroxytolueen, E321) en weekmakers (ftalaten) van plastic verpakkingen.

Voedingstips

  1. Vermijd producten gemaakt van polycarbonaat, herkenbaar door het PC etiket of recyclecode 07. Gebruik producten gemaakt van glas, porselein of polyethyleen PE.
  2. Gebruik geen voedsel uit blik. Vooral bij vette producten komt BPA makkelijker vrij uit de coating.
  3. Kies voor verse (en indien mogelijk onverpakte en regionale) voedingsmiddelen.
  4. Kies biologische voedingsmiddelen, deze bevatten geen residuen van bestrijdingsmiddelen.
  5. Gebruik alternatieven voor het verpakken en bewaren van voedsel, zoals glas, keramiek of roestvrijstaal.
  6. Warm geen voedsel op in plastic schaaltjes, vooral niet in de magnetron.

Denemarken heeft al wel een verbod, Nederland niet!

Sommige ingrediënten van cosmetische producten hebben een hormoonverstorende werking. Dit zijn o.a. UV-filters in zonnebrandmiddelen en dagcrèmes en conserveringsmiddelen (meestal parabenen) in douchegels, shampoos, crèmes, lotions en babyverzorgingsproducten. Denemarken heeft in 2011 de conserveringsmiddelen propylparabeen en butylparabeen in huidverzorgingsproducten voor baby’s en jonge kinderen (jonger dan drie jaar) verboden. Nederland en België volgen de Europese Wetgeving en stellen geen specifiekere regel omtrent het gebruik van deze parabenen in verzorgingsproducten. WECF is van mening dat er geen veilige dosis voor EDCs is en dat het Deense voorbeeld gevolgd zou moeten worden.

Huidverzorgingstips

  • Lees de ingrediënten op het etiket. Vermijd (baby)verzorgingsproducten met propylparabenen, butylparabenen of BPA.
  • Vermijd zonproducten en huidverzorgingsproducten met hormoonverstorende UV-filters benzophenone-1, benzophenone-2 , 3-benzylidene camphor en ethyl-4-aminobenzoate. Ook DEP (diethylftalaat), kunstmatige geurstofen, PEG (polyethylene glycol/polyether glycol),PEG derivaten (van PEG afgeleide stoffen)en parafinne/aardolieproducten/siliconen kun je beter vermijden gezien de mogelijk negatieve gezondheidseffecten. Zonproducten met minerale UV-filters zijn beter.
  • Minder is meer. Gebruik babyverzorgingsproducten alleen als het nodig is.

Word actief, stel kritische vragen!

Vraag de winkelier en fabrikant of de ingrediënten in de verf, speelgoed, verpakkingen en huidverzorgingsproducten zijn getest op mogelijk hormoonverstorende effecten of dat het product andere schadelijke stoffen bevat. De REACH Verordening geeft winkeliers of fabrikanten 45 dagen om op je vraag te reageren. Helaas geldt deze verplichting tot openbaarmaking van informatie alleen voor bepaalde stoffen. Echter, hoe kritischer de klant is, hoe sneller producenten hun productbeleid zullen veranderen. Zo kun je de fabrikant beïnvloeden. WECF voert campagne voor een gifvrije omgeving. Steun hun werk, wordt een vriend van WECF! Volg campagnes, doe mee op Facebook en Twitter of ondersteun ze als je kan financieel: dat kan al vanaf 1 euro per maand.

Teken de petitie tegen hormoonverstorende stoffen

Een gezonde start voor alle kinderen! Zonder hormoonverstorende en andere schadelijke stoffen. Dat wil natuurlijk ieder ouder. En daarom is het nu ook mogelijk om online de petitie te tekenen aan minister Schippers. Waarom is er (nog) geen verandering in de wetgeving? Natuurlijk draait het hier ook weer allemaal om geld en een hele goede lobby.

Vermijd jij hormoonverstorende stoffen?

Bron: Een Veilig Nest en Zembla

Partner van Een veilig nest

Miss Natural is partner van Een Veilig Nest, een campagne van het internationale vrouwen- en duurzaamheidsnetwerk WECF, geeft  (aankomende) jonge ouders tips, voorlichting en advies over het creëren van een veilige, gezonde en duurzame leefomgeving voor hun kind.