Coeliakie, glutenintolerantie of toch glutenfobie?

Gluten zijn zeker geen gif, maar kunnen voor sommige mensen wel voor behoorlijke problemen zorgen. In dit artikel vertel ik je over gluten en over Coeliakie, de auto-immuun ziekte die ervoor zorgt dat de darmen gluten niet goed kunnen verwerken.

Wat zijn gluten?

Gluten zijn eiwitten die in de meeste granen voorkomen. In haver zitten geen gluten, maar er kunnen wel sporen van inzitten. Gluten worden door het lichaam verteerd en opgenomen, net als andere eiwitten. Gluten zijn niet per definitie slecht, maar kunnen wel een intolerantie veroorzaken, die Coeliakie wordt genoemd.

Wat gebeurt er bij Coeliakie?

Coeliakie is een intolerantie van de dunne darm, die wordt veroorzaakt door gluten. Door het contact met gluten verliest het slijmvlies van de dunne darm zijn vlokachtige structuur en wordt glad. Als gevolg hiervan kan de darm voedsel minder goed opnemen (dit heet malabsorptie).

Coeliakie is vrij zeldzaam. Komt het in de familie voor dan is de kans erop groter. De ziekte wordt vrijwel altijd ontdekt in de peuterjaren. De verschijnselen beginnen meestal enkele weken nadat de baby voor het eerst voedsel krijgt waar tarwemeel in zit. De baby neemt minder in gewicht toe, kan zelfs afvallen. Ook kan de eetlust achteruit gaan. Wel produceert de baby verschillende keren per dag losse, bleke en riekende ontlasting. Dit omdat de darmen de voedingsstoffen niet goed opnemen en het er dus onvolledig verteerd uitkomt.

In de zeldzame gevallen dat een lichte vorm van deze ziekte niet in de kleuterjaren wordt ontdekt, dan kan de groei achterblijven. Het kind kan dan ook erg vatbaar zijn voor infecties.

Wat moet je doen bij Coeliakie?

Als een kind bovengenoemde symptomen heeft, raadpleeg dan een (natuur)arts. De verschijnselen kunnen ook op andere (tijdelijke) ziektes wijzen. Mocht coeliakie vermoed worden, dan zal naar de specialist doorverwezen worden voor bloed en ontlastingsonderzoek. Als deze onderzoeken ook op de ziekte wijzen kan via darmonderzoek. Middels een biopsie (wegnemen van een klein stukje darmwand) de diagnose gesteld kan worden.

De darmpjes van een baby zijn de eerst maanden nog in ontwikkeling. Geef daarom niet te snel bijvoeding. Vanaf 6 maanden hoeft dit pas. Geef eerder hoogstens enkele hapjes om de baby te laten wennen en start met fruit en groente. Geef je te snel gluten/granen, dan kan het ook zijn dat de darmpjes dit nog niet goed kunnen verwerken. Ook schijnt té vroeg bijvoeden allergieën en intoleranties in de hand te werken.

Coeliakie en volwassenen

Coeliakie heb je voor de rest van je leven en de behandeling bestaat uit voeding zonder gluten. Rijst en maïs mag, maar andere granen worden vermeden. Vlees mag, maar worst kan ook weer gluten bevatten.Voor coeliakie -patiënten hebben ook sporen van gluten al gevolgen. Op oudere leeftijd lijkt het soms of gluten ze niet zoveel kwaad meer doen, maar op den duur kan er een blijvend slechte gezondheidstoestand ontstaan, dus een specifiek glutenvrij dieet blijft voor hen een leven lang belangrijk.

Volwassenen kunnen soms later ook symptomen krijgen die op coeliakie lijken. Zoals vermeld kan dit een lichte vorm zijn die in de kindertijd niet ontdekt is. Ook kan het een tijdelijke intolerantie voor gluten zijn. Ga met klachten als (aanhoudende) buikpijn, opgeblazenheid, diarree, gewichtsverlies en een algemeen energiegebrek naar de dokter. Diagnose en behandeling zijn voor kinderen en volwassenen met coeliakie in principe hetzelfde.

Glutenfobie?

Soms bekruipt me het gevoel dat we met zijn allen een glutenfobie aan het creëren zijn. Een ‘normaal’ lichaam kan gluten verwerken, ook al hebben we ze in de oertijd vast minder van gegeten dan tegenwoordig. De verschijnselen van Coeliakie zijn ook terug te voeren op een aantal andere kwalen. En ook daar is met voeding ook vaak wat aan te doen. Ik denk dat vooral vezelrijk eten een probaat middel is tegen spijsverteringsklachten. Zelfs tegen diarree!

Mijn conclusie/aanbevelingen:

• Raadpleeg een (natuur)arts bij verdachte coeliakie-verschijnselen, zoals hierboven genoemd.
• Gluten vermijden alleen indien nodig, liefst onder begeleiding van een (natuur)diëtist om tekorten in je voeding te vermijden.
• Eet vezelrijk, in groentes en fruit zitten vooral veel vezels.
• Varieer met granen, haver bevat geen gluten! (coeliakiepatiënten mogen dit echter niet omdat er sporen in kunnen zitten of enkele andere graankorrels…)
• Ook al wil je minder gluten eten, sporen kunnen normaliter echt geen kwaad (behalve bij echte coeliakie).

Heb jij ervaring met Coeliakie of glutenintolerantie?