De Yogic Detox: Shankhaprakshalana

14 mei 2013

Er bestaan vele overwegingen om je lichaam te detoxen. De meest voor de hand liggende is om het lichaam voor te bereiden op een seizoenswisseling. Ook kan het simpelweg je gevoel zijn die wijst op een schoonmaakbeurt, of je nieuwsgierigheid naar wat het met je zal doen. In mijn geval was het een combinatie van alle bovengenoemde redenen. Zonder andere methodes te overwegen, koos ik intuïtief direct voor Shankhaprakshalana: een eeuwen oude Yogic Kriya.

Wat is Shankhaprakshalana?

Het Sanskrit woord Shankhaprakshalana bestaat uit de woorden ‘Shankha’ – wat gebruikt wordt om de gehele weg van mond tot anus aan te geven – en ‘Prakshalana’ – wat ‘volledig schoonmaken’ betekent. De manier waarop de gehele weg van mond tot anus volledig schoongemaakt wordt, is door middel van het drinken van warm zout water. Dit drinken wordt gecombineerd met enkele Asanas (Yoga posities) om de spoeling te stimuleren. De hoeveelheid zout komt overeen met het al aanwezige niveau van zout in het lichaam, waardoor dit direct naar de darmen gaat in plaats van in het bloed opgenomen te worden. Zout is een natuurlijke manier om de organen te spoelen en om vastzittende klonten op vriendelijke wijze mee te nemen. In principe ga je door met het drinken tot de kleur vloeistof die uit de anus komt dezelfde kleur heeft als het heldere water dat je drinkt.

Voordelen van deze Kriya

De eeuwen oude Yogic Kriya Shankhaprakshalana zuivert het bloed, ontgift het lichaam en helpt de ontwikkeling van een betere stoelgang. Het kan allergieën, zoals hooikoorts, verhelpen en vermindert huidaandoeningen, zoals acne of psoriasis. Daarnaast heeft het een positief en balancerend effect op de geest.

Let op: Shankhaprakshalana mag niet worden uitgevoerd door mensen onder de 15 jaar of tijdens menstruatie of zwangerschap. Ook mensen met een extreem hoge bloeddruk, gastritis, zwakke nieren, nierstenen, diabetes, hernia of een mentale stoornis kunnen deze Kriya beter niet doen.

Voorbereiding

Om zich voor te bereiden op Shankhaprakshalana, begint men een week van te voren met het eten van enkel makkelijk verteerbaar voedsel. Alleen fruit in de ochtend, minder rauw en geen bonen, koolsoorten, gluten of processed foods. De dag voordat je de cleanse doet, kun je er voor kiezen een sapdag te houden. Dit maakt de Shankhaprakshalana een stuk gemakkelijker. Op de dag zelf prepareer je voldoende warm zoutwater: 6 tot 8 liter moet genoeg zijn. Per liter voeg je slechts 2 afgestreken theelepels aan zout toe. Himalaya zout of zeezout hebben hierbij de absolute voorkeur.

De procedure

Deze Yogic detox gaat als volgt: begin in de ochtend, direct nadat je uitgerust wakker bent geworden. Drink 2 glazen zout water in een zittende positie, en begin daarna met de 6 Asana’s die onderaan dit artikel op de foto’s worden weergeven, met de uitleg erbij. Elke Asana of yoga positie herhaal je twee keer op een zeer rustig tempo waarbij je nadrukkelijk let op je ademhaling. Dit stimuleert de beweging van het zoutwater.

Toilet

Het duurt meestal een aantal rondes totdat je naar het toilet gaat; alles op zijn tijd. Als je tijdens een Asana stopt om naar het toilet te gaan, kom je terug waar je gebleven bent en maak je de ronde af. Wees absoluut niet gehaast, maar zit ook niet te treuzelen op het toilet. Het is uiterst belangrijk om in de flow te blijven van drinken, Asana’s en toilet. Op die manier houd je de geest in een ritme en blijft het lichaam haar kracht behouden.

Mijn persoonlijke ervaring

Het meest verrassende van de Shankhaprakshalana procedure was dat het zonder misselijkheid en krampen ging. Als je je goed voorbereidt valt het allemaal reuze mee voor de organen. Daarnaast was het fysieke aspect voor mij geen obstakel, omdat ik al jaren aan yoga doe. Eerder was het mijn geest die het op een gegeven moment wel voldoende vond. Na meer dan een uur wordt het wel saai, kan ik je vertellen! Uiteindelijk heb ik er 13 rondes over gedaan, wat aangeeft dat mijn lichaam al vrij schoon was aangezien het gemiddelde tussen de 16 en 25 rondes ligt. Vaak komt er in de laatste paar rondes gelig water uit. Het is belangrijk om door te blijven gaan tot het water dat eruit komt helder is.

Na afloop

Wacht niet langer dan een half uur na afloop om goed gekookte witte rijst te eten met ten minste 50 gram boter. Eet net iets meer dan je normaliter zou doen. De boter is nodig om de wanden van de darmen in te vetten, en de rijst is simpelweg een makkelijk verteerbare vorm van koolhydraten die speeksel vormen en tezamen met de boter een nieuwe beschermlaag vormen.

Rusten, maar niet slapen

De eerste drie uur na de Kriya mag je niet slapen, om verkoudheid en koorts te vermijden. De organen zijn in deze tijd bezig met het opnieuw balanceren en het verwerken van het voedsel in de compleet lege gangen van het darmkanaal. Complete rust is hierbij essentieel, en het kan helpen om verbaal ook in stilte te blijven. Voor mij was het een absolute uitdaging om wakker te blijven, maar het is gelukt. Het was prachtig om in deze overgave te zijn, in totale rust. Net geen slaap, maar ook zeker niet wakker waardoor er nauwelijks gedachten plaatsvinden.

De dagen erna

Zeker in de eerste dagen die volgden was mijn sensitiviteit vertiendubbeld. Niet alleen in de zin van mijn lichaam, maar ook voor mijn omgeving. Ik heb de eerste twee dagen erna volledige rust genomen en ben veel alleen geweest. Zelfs een simpele conversatie nam te veel energie van mij. Wat betreft voedsel heb ik in deze dagen enkel witte rijst met wat makkelijk verteerbare groenten gegeten om toch wat voeding binnen te krijgen. Het is fantastisch om te proeven hoe sterk individueel de meest simpele smaken zijn. Het heeft dan ook even geduurd tot ik kruiden, zout en specerijen aan mijn eten toevoegde. Dit is overigens persoonlijk: je zult vanzelf aanvoelen wanneer het tijd is voor wat. Wel is het belangrijk om in de eerste week melk, yoghurt, kaas, zuur voedsel en dranken, rauwe groenten en vruchten te ontwijken. Alcohol en vlees mogen langer uitgesloten worden in het geval dat je nog geen vegetariër bent. Nu, enkele weken na de Shankhaprakshalana, is mijn interne sensitiviteit nog steeds erg verfijnd. Ik voel precies wat voor honger ik heb en welke voedselwaren mijn lichaam niet wil. De dag dat ik niet goed luister naar mijn lichaam, voel ik dit direct.

Toelichting op de Asana’s

Tadasana

Houd de voeten op heupbreedte uit elkaar;
Kruis de vingers en strek de armen naar boven, voorbij de oren om de schouderbladen te openen;
Blijf zo staan en ga op de bal van je voet staan om een volledige strekking te voelen;
Neem vijf diepe in- en uitademingen, laat los en herhaal. In totaal twee keer.

Tiriyak Tadasana

Neem dezelfde positie aan als Tadasana;
In plaats van de vingers te kruisen kun je er voor kiezen een pijl te vormen voor een stevigere grip;
De heupen blijven naar voren wijzen terwijl je naar een zijde gaat om de volledige zijkant te strekken;
Blijf hier staan, neem vijf diepe in- en uitademingen, laat los en doe de andere kant;
In totaal iedere zijde twee keer.

Katti Chakrasana

Ga in de Tadasana-positie staan;
Spreid de armen op schouderniveau;
De heupen blijven naar voren terwijl het bovenlichaam met een zwaaibeweging van de armen naar een zijde gaan;
Armen zijn relaxed en bepalen hoe ver de twist gaat;
Je mag zelf kiezen of je in de twist blijft staan voor een paar ademhalingen, of dat je de beweging wat sneller en vloeiender doet;
Herhaal dit een aantal keer en let op je ademhaling.

Tiryaka Bhujangasana

Vanuit een liggende positie op je buik leg je de handpalmen tussen schouder en navel (afhankelijk van hoe flexibel je bent);
Je strekt de armen en benen, haalt de heupen een stukje van de grond en rust slechts op tenen en handen;
Til je borst tot het uiterste naar voren om meer ruimte te creëren;
Je twist vanuit deze positie naar rechts en kijkt naar je voeten. Blijf hier even en let op de ademhaling;
Vervolgens doe je de andere zijde en herhaalt beide kanten;
Je kunt er voor kiezen om tussendoor je heupen even op de grond te leggen voor wat rust.

Ardha Matsyendrasana

Zit op de grond en vouw je rechter been op de grond zodat je hiel bij je kruis rust;
Til je linkervoet over dit been, maar zorg ervoor dat je met beide zitbotjes op de grond blijft zitten;
Strek je rechter arm naar boven en zwaai deze vervolgens naar links, om je linker knie;
Zet je linker hand om de grond en draai met iedere ademhaling verder naar links;
Blijf hier, neem vijf diepe in- en uitademingen, laat los en doe de andere kant;
In totaal iedere zijde twee keer.

Malasana met Namaskar

Vanuit Tadasana ga je naar beneden en blijf je plat op je voeten rusten met de billen van de grond;
Vouw je handen in Namaskar en duw met je ellebogen de knieën iets verder uit elkaar;
Op deze manier worden de heupen verder geopend;
Neem vijf diepe in- en uitademingen, laat los en herhaal. In totaal dus twee keer.

Heb jij al eens een Yogic Detox gevolgd?