Statines en bijwerkingen, zijn cholesterolverlagers noodzakelijk?

Hoe lager je cholesterol, hoe beter. Maar is dat wel zo? Antoinette Hertsenberg gaat voor een Radar Extra-tweeluik op zoek naar de waarheid achter cholesterolverlagers. Wat is de rol van de farmaceutische industrie in wetenschappelijk onderzoek naar de medicijnen? En: is het wel echt ‘the lower, the better’?

Voor Radar Extra speekt Antoinette onder meer met arts-epidemioloog Dick Bijl, internist-endocrinoloog Hanno Pijl, cardioloog Leonard Hofstra, huisarts Tamara de Weijer, gezondsheidscoach en cardioloog in opleiding Remko Kuipers, verouderingswetenschapper David van Bodegom en verschillende patiënten.

Cholesterolverlagende middelen

Tientallen miljoenen mensen zijn wereldwijd aan de statines of andere cholesterolverlagende middelen. In Amerika, het land van obesitas, slikt de helft van de mannelijke bevolking boven de 60 jaar een cholesterolverlager, en 40% van de vrouwelijke 60-plussers. Ook in Nederland zijn de cijfers fors. Ruim 2 miljoen mensen slikken cholesterolverlagers. Dat is bijna een derde van alle 50-plussers.

Toen de cholesterolverlagers alleen nog maar verkocht mochten worden door de farmaceutische fabrikant die het medicijn ook had ontwikkeld, werden er enorme winsten op gemaakt. Fabrikant Pfizer haalde met medicijn Lipitor in 2007 een hoge omzet: 13 miljard dollar. Dat maakt Lipitor een van de best verkochte medicijnen ooit.

Als patenten, de rechten op medicijnen, aflopen, dalen de prijzen van een medicijn met wel 80%. Van de meest bekende cholesterolverlagers zijn de patenten nu allemaal verlopen. De gangbare voorgeschreven statines kosten nu ook niet meer dan een paar cent per dag, per patiënt.

PCSK9-remmers

Sinds 2016 is er een nieuw soort cholesterolverlager op de markt: PCSK9-remmers. Dit zijn injecties die je een of twee keer per maand toedient. Die kosten 6 tot 8 duizend euro per jaar per gebruiker. Voornamelijk mensen met hart- en vaatziekten die niet tegen statines kunnen, of mensen met erfelijke cholesterolafwijkingen, mogen deze injecties krijgen. Volgens het Zorginstituut zijn dat maximaal 20 duizend potentiële gebruikers. Het middel is nu een dikke 2 jaar op de markt, en is in 2018 door ruim 10 duizend mensen gebruikt. Dit kostte rond de 45 miljoen euro.

Zo werken statines

Deze animatie is gemaakt naar aanleiding van de Radar Extra’s over cholesterol. Meer informatie over het tweeluik en de uitzending terugkijken?

Dit gebeurt er bij een hartaanval

Elk jaar krijgen tienduizenden mensen in Nederland een hartaanval. Dit gebeurt als het hart geen bloed meer krijgt. Wat daaraan vooraf gaat kun je zien in de volgende animatie.

In deel 2 laat Antoinette zien hoe je met een verandering in leefstijl je cholesterolwaarden mogelijk kunt beïnvloeden. Biedt dit een alternatief voor de bestaande medicatie?

Radar Extra was te zien op maandag 13 mei en maandag 20 mei om 20.30 uur bij AVROTROS op NPO 1. 

Wat zegt dat nog; wetenschappelijk bewezen? Wie betaalt, bepaalt!

Ben jij door de Radar Extra aan het denken gezet? Stop nooit zomaar met cholesterolverlagers, overleg altijd met je arts!