Moet de magnetron de deur uit?

Zoveel mogelijk rauwe voeding is het beste om te eten, omdat je op die manier zeker weet dat alle gezonde voedingsstoffen in je voeding bewaard blijven. Maar enkel en alleen rauwe voeding eten is niet voor een ieder weggelegd en kan op den duur een beetje saai worden. Je wilt je eten dus verwarmen, bakken, stoven of koken.

Vroeger gebeurde dat meestal in een pannetje of in de oven, maar sinds de magnetron in de jaren zeventig haar intrede deed is dit tijdsbesparende ‘keukenwonder’ helaas niet meer weg te denken uit de meeste Nederlandse keukens. Veel mensen gebruiken de magnetron voor het opwarmen van kliekjes en het ontdooien van vlees, groenten of fruit. Maar ook om hun maaltijden te bereiden, puur uit gemak en uit tijdgebrek. Helaas heeft dit kookgemak grote nadelige effecten voor onze gezondheid!

Hoe werkt de magnetron?

Een magnetron verwarmt en kookt eten door de watermoleculen in de voeding op hele hoge snelheid te laten trillen, zodat ze uiteindelijk in stoom veranderen. De warmte die door de stoom wordt afgegeven verwarmt uiteindelijk het eten. Omdat bij veel soorten voeding de hoeveelheid watermoleculen niet evenredig over het product is verdeeld vindt verhitting in de magnetron ongelijkmatig plaats.

Bij traditionele manieren van verwarmen wordt eten van buitenaf verwarmt. Echter, bij bereiding in de magnetron wordt het eten van binnenuit verwarmt. Al moet daarbij opgemerkt worden dat als grotere hoeveelheden eten in de magnetron worden gekookt eerst de buitenste lagen van de voeding worden verhit, waarna vervolgens de binnenste delen van het eten via warmteoverdracht uit de buitenste lagen worden verwarmd.

De gevaren van magnetrongebruik

Voedsel uit de magnetron brengt de gezondheid ernstige schade toe. Dit is in 1989 vastgesteld door de Zwitserse voedingswetenschapper Hans Ulrich Hertel, die al meer dan tien jaar probeert om zijn ontdekking wereldkundig te maken, maar daarin wordt tegengewerkt door de Zwitserse autoriteiten.

Door magnetronverhitting worden de cellen in veel soorten voeding uit elkaar gereten en de celstructuur zwaar beschadigd. Behalve de zeer gewelddadige effecten van de wrijvingswarmte, ook wel de thermische effecten genoemd, vinden er tijdens magnetronverhitting ook athermische effecten plaats. Deze worden echter nog niet zo goed begrepen, omdat ze niet zo makkelijk kunnen worden gemeten. Men vermoedt dat deze athermische effecten verantwoordelijk zijn voor het merendeel van de vervorming en degradatie van cellen en moleculen. Er is nog niet veel onderzoek gedaan naar dit aspect van magnetrongebruik, maar alle  uitgevoerde onderzoeken tot nu toe zijn het voor het grootste deel met elkaar eens dat door de magnetron de voedingswaarde ernstig wordt aangetast. Als je eten op welke manier dan ook verwarmt verliest het altijd wel wat van zijn voedingswaarde, maar als je een magnetron gebruikt blijft er bijna niets meer van over!

Onderzoeksresultaten

Alhoewel veel onderzoeken naar magnetrongebruik niet nieuw zijn laten ze toch allemaal zien dat het gebruik van de magnetron voor de bereiding van voeding de voedingswaarde niet ten goede komt. Sinds de introductie van de magnetron zijn er talloze onderzoeken uitgevoerd die wijzen op de vele gevaren die kleven aan het gebruik van de magnetron. Een  overzicht van een aantal onderzoeksresultaten:

  • Bij bereiding van voedsel in de magnetron bestaat het risico dat je brandwonden kan oplopen. Als je eten opwarmt of kookt in de magnetron zal het je vast weleens zijn opgevallen: eten wordt ongelijkmatig verwarmd. Door je eten af en toe te keren en/of te roeren kun je dit probleem deels oplossen, maar er zullen altijd zogenaamde ‘hot spots’ in het eten zitten die een stoomexplosie of brandwonden kunnen veroorzaken. Om die reden wordt het ouders ook sterk afgeraden om babymelk op te warmen in de magnetron, omdat er in het verleden veel baby’s brandwonden in de mond en slokdarm hebben opgelopen als gevolg van ongelijkmatige verhitting die niet tijdig was opgemerkt.
  • Plastic bakjes die gebruikt worden om eten op te warmen in de magnetron kunnen kankerverwekkende stoffen afgeven die vervolgens in je eten terecht komen. Het opwarmen van vetrijke voeding in plastic bakjes in de magnetron kan leiden tot het vrijkomen van giftige stoffen en dioxines, die bekend staan als kankerverwekkend. Een van de meest schadelijke stoffen die kan vrijkomen is BPA, ofwel Bisphenol-A, een oestrogeenachtige stof die veel wordt gebruikt in plastics, zoals plastic opbergbakjes en zelfs speciaal voor de magnetron bestemde bakjes en schalen.
  • De hoeveelheid straling die vrijkomt als de magnetron aan staat is vele malen hoger dan een gsm-mast die dicht in jouw buurt staat kan produceren. Men raadt dan ook aan om tijdens het gebruik van de magnetron niet bij het deurtje te blijven staan of door het raampje te kijken, omdat een te hoge blootstelling aan magnetrongolven kan leiden tot staar in de ogen. Nog gevaarlijker wordt het als het deurtje van de magnetron niet meer goed sluit, beschadigd of gedeukt is. In dat geval wordt aangeraden de magnetron niet meer te gebruiken, want als je lichaam direct wordt blootgesteld aan magnetronstralen kunnen je weefsels ernstige beschadigingen oplopen en verhoog je het risico op de ‘magnetronziekte’.
  • In Rusland heeft onderzoek aangetoond dat er gedurende verhitting in de magnetron in bijna alle soorten voeding die werden getest kankerverwekkende stoffen werden gevormd. Zo werden bij het verhitten van melk en granen bepaalde aminozuren omgevormd in kankerverwekkende stoffen, werd in vlees een kankerverwekkende stof  gevonden genaamd d-Nitrosodienthanolamines en werden bij het ontdooien van bevroren fruit in de magnetron delen van de glucosides en galactosides omgevormd tot kankerverwekkende stoffen.
  • Een recent onderzoek aan de Amerikaanse Trent University heeft aangetoond dat magnetrongebruik ook invloed heeft op je hart. Bij een onderzoek naar de effecten van 2.4 GHz straling werd onomstotelijk vastgesteld dat magnetronstraling effect heeft op het hart.  Er bestaat ook bewijs dat bij bepaalde mensen  dezelfde stralingsfrequentie ervoor kan zorgen dat de bloedsuikerspiegel sterk stijgt en zelfs de oorzaak kan zijn voor een bepaalde vorm van diabetes.
  • Ook de effectiviteit van vitaminen wordt minder. Een Scandinavisch onderzoek uit 1999 toonde aan dat indien asperges in de magnetron werden gekookt er een sterke reductie van het vitamine C gehalte was waar te nemen. Bij een onderzoek naar knoflook was 60 seconde in de magnetron voldoende om ervoor te zorgen dat de stof allinase, het meest actieve kankerremmende ingrediënt van knoflook, werd uitgeschakeld. Een Japans onderzoek naar verwarming van melk in de magnetron toonde aan dat na 6 minuten verhitting zo’n 30-40 procent van de B12 in de melk inactief en dus niet meer werkzaam was.
  • In november 2003 werd er een onderzoek in The Journal of the Science of Food and Agriculture gepubliceerd, waarin men ontdekte dat broccoli dat in een klein laagje water in de magnetron werd verwarmd ongeveer 97 procent van alle zo belangrijke en gezonde antioxidanten verloor. Ter vergelijking, als je broccoli stoomt in een pannetje verliest het slechts 11 procent van alle antioxidanten.
  • Een recent onderzoek uit Australië liet zien dat bij verhitting van borstmelk in de magnetron essentiële ziekteremmende eigenschappen van borstvoeding die bescherming bieden aan de baby worden vernietigd. In 1992 werd reeds ontdekt dat bij opwarming van borstmelk in de magnetron de lysozyme-activiteit werd verlaagd en antilichamen verloren gingen, en dat de groei van meer potentieel pathogene bacteriën hiermee werd bevorderd. In een ander onderzoek met betrekking tot verhitting van babyvoeding in de magnetron ontdekte men dat het vitaminegehalte in borstvoeding en babymelk uitgeput raakt en dat bepaalde aminozuren worden omgezet in andere stoffen die biologisch inactief zijn. Sommige van deze gewijzigde aminozuren zijn bovendien schadelijk voor het zenuwstelsel en de nieren.
  • De lange-termijn effecten van blootstelling aan magnetronstralen zijn nog steeds niet duidelijk. Dr. Hans Hertel was de eerste wetenschapper die de effecten van magnetronvoeding op het bloed en de fysiologie van het menselijk lichaam bestudeerde. Hertel concludeerde dat magnetrongebruik de voedingswaarde van eten verandert, en dat er daardoor veranderingen in het bloed kunnen plaatsvinden die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Magnetrongebruik kan volgens Hertel daardoor leiden tot een verhoogd cholesterol, een vermindering van het aantal leukocyten (witte bloedcellen) welke wijzen op een vergiftiging, vermindering van de rode bloedcellen. Ondanks dat de onderzoeksmethode van Hertel kritisch werd beoordeeld is men zich toch ernstige zorgen gaan maken over wat deze vorm van straling doet met je eten. Intussen krijgt het onderzoek van dr. Hertel meer gewicht, aangezien recente studies eveneens aantonen dat het gebruik van een magnetron schadelijk is voor de gezondheid. En zelfs kan leiden tot de ontwikkeling van kanker.
  • Een uitbarsting van salmonella in 1992 bleek te zijn veroorzaakt, doordat bezoekers van een picknick overgebleven vlees mee naar huis hadden genomen. Van de in totaal dertig mensen hadden er tien het vlees in de magnetron opgewarmd. Allen liepen zij een Salmonella-infectie op, terwijl geen van de andere mensen, die het varkensvlees in een elektrische of gasoven hadden gedaan of een koekenpan hadden gebruikt, ziek werd.

Hoe kom je van die magnetron af?

Een aantal tips om je magnetron vanaf nu zo min mogelijk te gaan gebruiken:

  • Denk en plan zoveel mogelijk vooruit. Je kunt je ingevroren vlees de avond of ochtend van tevoren uit de vriezer halen en het in de koelkast leggen om te ontdooien.
  • Verdeel de levensmiddelen die je wilt invriezen in porties, zodat je alleen de hoeveelheid hoeft de ontdooien die je voor een maaltijd nodig hebt. Soepen en stoofgerechten kun je invriezen in diepvrieszakjes. Zodra je ’s avonds thuis komt doe je deze met zak en al in een pan met heet water en laat het een uurtje ontdooien totdat de buitenkant zacht genoeg is. Daarna haal je het uit het zakje en warm je het op in een pan.
  • Restjes zijn heel makkelijk op te warmen in een oven of heteluchtoven. Zet de oven op een lage temperatuur (100-125 C) en warm de restjes 20-30 minuten op.
  • Kook altijd wat extra porties om in te vriezen, zodat je die kan opwarmen op de dagen dat je het te druk hebt om uitgebreid te koken.
  • Probeer meer rauwe (biologische) voeding te eten. Hiermee bereik je de meeste gezondheidsvoordelen op de lange termijn omdat in rauwe voeding alle gezonde voedingsstoffen het beste bewaard blijven.

De boodschap

Een heldere boodschap dus: verwarm geen voedsel in een magnetron! En laat je niet misleiden voor kant-en-klare maaltijden, de zogenaamde snelle oplossing voor wie geen zin of geen tijd heeft om te koken. Een snelle salade is ook in een handomdraai klaar. Denk eraan dat voor een  optimaal functioneren van je lichaam je volwaardig voedsel nodig. Voedsel met een zo hoog mogelijke voedingswaarde!

Heb jij een magnetron in huis? Waar gebruik je ‘m voor?