Regelmatig verschijnen er weer berichten in de media over goede en slechte koolhydraten. Dan weer wordt er geadviseerd om een koolhydraatarm dieet te volgen, dan weer wordt er gezegd dat dit juist niet goed is voor je. Wat zijn nu de goede en slechte koolhydraten? En hebben we ze nodig?
Om met de laatste vraag te beginnen: ja, we hebben koolhydraten nodig. Koolhydraten zijn namelijk van belang voor de stofwisseling in ons lichaam. Koolhydraten hebben nog een andere belangrijke functie: ze leveren energie voor ons lichaam. Vooral voor de hersenen en de rode bloedcellen zijn koolhydraten van belang. Koolhydraten zijn eigenlijk de brandstof van ons lichaam. Geadviseerd wordt door de Gezondheidsraad om 40-70% van je voeding uit koolhydraten te laten bestaan. Als je te weinig koolhydraten eet, kun je tekort in voedingsstoffen krijgen, je eet dan te veel vetten en eiwitten. Te veel koolhydraten is ook niet goed, dan krijg je minder vetten en eiwitten binnen. Een goede balans hierin is belangrijk.
Bronnen van koolhydraten
De voedingsmiddelen waar over het algemeen de koolhydraten in zitten, zijn: volkoren graanproducten, aardappels, groenten en fruit. De goede koolhydraten kun je het beste binnenkrijgen door middel van zilvervliesrijst, peulvruchten en volkorenpasta of -brood. Dit worden goede koolhydraten genoemd, omdat je bloedsuikerspiegel er niet te veel van gaat schommelen.
Koolhydraten zijn suikers
Het is wellicht bekend dat koolhydraten suikers zijn. En bij het woord suikers schrikken best veel mensen. Want suikers zijn toch slecht voor ons? Dat klopt gedeeltelijk. De suikers die in bewerkte producten zitten, zoals koek, snoep, gebak, frisdrank e.d. zijn de suikers die je beter kunt vermijden. Deze suikers zijn de zogenaamde snelle suikers. Ze zorgen ervoor dat je bloedsuikerspiegel enorm omhoog schiet, maar later ook weer enorm daalt. Tijdens dit dal krijg je weer de behoefte om iets te eten wat suikerrijk is om dit dipje op te heffen. Een vicieuze cirkel is het resultaat.
Koolhydraten bestaan uit enkelvoudige en meervoudige koolhydraten. Ze worden in ons lichaam omgezet in kleinere bestanddelen die als glucose in ons bloed terecht komen. Dit omzetten vindt plaats in het spijsverteringsstelsel. Door inwerking van enzymen en het vrijkomen van maagsappen worden de koolhydraten omgezet in die kleinere bestanddelen. Door het bloed wordt de glucose door ons lichaam gebracht naar alle cellen die dit nodig hebben. Daarmee zijn koolhydraten de brandstof voor ons lichaam. Te veel glucose wordt omgezet in vet en te weinig glucose betekent dat je bloedsuikerspiegel daalt en je voelt je dan slap.
Enkelvoudige koolhydraten
Enkelvoudige koolhydraten worden snel in het lichaam opgenomen. Ze zijn te vinden in fruit en groenten, maar ook in koek, snoep e.d. In het eerste geval krijg je de suikers binnen samen met vezels, vitamines en mineralen die ook in fruit en groenten zitten. In het tweede geval zitten verder geen voedingsstoffen die je nodig hebt. Omdat deze enkelvoudige koolhydraten die in fruit en groenten zitten gemakkelijk om te zetten zijn in glucose, kun je deze voedingsmiddelen prima eten. Het kost je lichaam vrij weinig energie om te verbruiken. Deze voedingsmiddelen passen ook prima in een gezonde levensstijl. De tweede groep enkelvoudige koolhydraten kun je beter vermijden. Niet alleen om de suikerdaling te voorkomen, maar ook omdat deze voedingsmiddelen verder geen voedingsstoffen bevatten die we nodig hebben.
Meervoudige koolhydraten
Meervoudige koolhydraten worden ook wel complexe koolhydraten genoemd. Deze naam dragen ze omdat het lange ketens moleculen zijn. Dit kost meer energie voor je lichaam om de omzetting tot glucose te laten plaatsvinden. De complexe koolhydraten vindt je in brood, aardappels, rijst en pasta. Het kost je lichaam meer energie, dus calorieën, om de complexe koolhydraten te verbruiken. Buiten de complexiteit van de koolhydraten bevat deze groep voedingsmiddelen ook veel vezels. De verbranding van vezels kost je lichaam ook energie. Daarom zijn de voedingsmiddelen zoals brood, pasta en rijst goed om te eten. Kies dan wel voor de volkoren variant ervan, dit levert meteen wat extra vezels op.
Kun je koolhydraten eten als je op je lijn wilt letten?
Dat kan! Kies dan vooral voor de koolhydraten die zitten in groenten en fruit, omdat deze gemakkelijk te verbruiken zijn door je lichaam. En kies voor de complexe koolhydraten, zodat je lichaam goed aan het werk moet. Vermijd de producten die je bloedsuikerspiegel enorm doen schommelen. Uiteraard mag je best eens iets uit deze groep eten, maar houd het dan als een uitzondering.
Bestaan er nu goede en slechte koolhydraten?
Uit bovenstaande blijkt dat je koolhydraten nodig hebt. Als je wilt spreken over slechte koolhydraten zou de groep enkelvoudige koolhydraten, die in snoep, koek en frisdranken zitten als slechte koolhydraten kunnen beschouwen. Als je teveel van deze voedingsmiddelen eet en te weinig beweegt, wordt het teveel als vet opgeslagen. Hiermee heb je wel de kern te pakken: een gezonde levensstijl bestaat niet alleen uit een gezond eetpatroon, maar ook uit voldoende beweging!
Marie-José Thijssen
op 25 Jun 2013Karin Hogenboom
op 25 Jun 2013Sandra
op 25 Jun 2013Nicole Vrehen
op 25 Jun 2013Karin van Holland
op 25 Jun 2013Karin
op 25 Jun 2013thiemo
op 10 Jul 2014Jenaida van Wijk
op 25 Jun 2013Jorn
op 01 Jul 2013Laura
op 08 Oct 2013Jochie
op 15 Apr 2014